Strona:Leon Wachholz - Z historji alkoholu i alkoholizmu.djvu/6

Ta strona została uwierzytelniona.

Alkohol i napoje zawierające go nie nadawały się i nie nadają się do podstępnego podania ich w celach zbrodniczych. Toteż ani nowoczesna kazuistyka ani zapiski historyczne nie przekazują nam opisu przypadków otrucia podjętego zapomocą alkoholu na osobie dorosłej. Tylko dzieje Anglji znają przypadek morderstwa, dokonanego przy pomocy wina. Przypadek ten, wspomniany przez Szekspira[1] w dramacie Ryszard III, tyczy się księcia Klarensa, którego z rozkazu króla Edwarda IV (1461—1483) wskutek intryg księcia Glostera, późniejszego okrutnego króla Ryszarda III, utopiono w beczce małmazji.

Alkohol i napoje alkoholowe zagrażają zdrowiu i życiu ludzi szczególnie wtedy, gdy się ich nałogowo nadużywa. U nałogowych alkoholików powstają z czasem zmiany chorobowe we wszystkich narządach, przedewszystkiem w wątrobie, w sercu i w nerkach. Zmiany te stają się z czasem przyczyną śmierci, nastającej bądź nagle, bądź zwolna. Dzieje powszechne uczą nas, że wiele historycznych osobistości padło ofiarą nałogowego opilstwa. Z pośród tych osobistości zasługuje na uwagę w pierwszym rzędzie Aleksander Wielki Macedoński. Wiadomo z życiorysu jego, napisanego między innemi przez Plutarcha z Cheronei,[2] że mimo młodego wieku (w chwili śmierci liczył lat 32 i 8 miesięcy) oddawał się pijaństwu i rozpuście, chcąc się upodobnić do bożka Dionizosa. Zapadł on na zdrowiu 18 dnia miesiąca „dajzios“ (odpowiadającego połowie maja i połowie czerwca) a 28 tegoż miesiąca wieczór (około 13 czerwca) zakończył życie. Na podstawie znanych nam wcale dokładnych opisów jego choroby, podanych przez Ateneusa, Arrjana, Plutarcha i innych, można jako przyczyny jego śmierci wykluczyć choroby zakaźne, szczególnie malarję oraz otrucie truciznami, podówczas znanemi, np. tojadem (aconitum), pietrasznicą (cykutą) lub truciznami mineralnemi. Zdaniem Lewina[3] przyczyną śmierci Aleksandra W. stało się najniezawodniej ostre tropiczne zapalenie wątroby, które zwykło występować u nałogowych alkoholików, szczególnie po nadmiernych libacjach.

  1. Duch księcia Klarensa szepcze Ryszardowi:

    „Kamieniem jutro niech ciążę twej duszy
    Ja, biedny Klarens, zdradzony przez ciebie
    I utopiony niegdyś w beczce wina“. (Akt 5, scena 3).

  2. Żywoty sławnych ludzi. Bibl. narod. Serja II, Nr 3. Kraków.
  3. Die Gifte in der Weltgeschichte. Berlin 1920.