Strona:Leon hwistek - o poezji 01.jpg

leon hwistek

o poezji

 (ustęp poniższy ńeodczytany pszez autora na wieczoże futurystuw w zakopanem, wskutek głośnyh zajść, jakie miały na ńim miejsce, podajemy, z upoważńeńa autora, tą drogą do wiadomość czytelńikuw. Zamieszczając te kilka uwag o poezji oryginalnego artysty, myślićela i teoretyka nowej sztuki, odsyłamy wszystkih, pragnącyh śę bliżej zapoznać z jego teorją, do wszehstronńe wyczerpującej jego kśążki p. t. »wielość żeczywistośći«).

 Treśćą sąduw są ńetylko stosunki zahodzące w żeczywistośći, ale ruwńeż stosunki zahodzące w świeće pszedmiotuw idealnyh ńe mającyh ńe raz ńic wspulnego z żeczywistośćą. Ta okoliczność wpływa o tyle komplikująco, że podźał poezji na 4 typy odpowiadające 4-em zasadńiczym żeczywistośćom ńe da śę tak ściśle pszeprowadźić, jak to ma miejsce w malarstwie i żeźbie. Ńe mńej wyrużńić możemy poezję prymitywistyczną, realistyczną, impresjońistyczną i futurystyczną, (w szerokim znaczeńu tego wyrazu). Właśćiwe zadane teorji poezji polega na badańu stosunku formy zdańa do sensu, bez względu na to, czy ten sens odnośi śę do żeczywistośći czy też do pszedmiotuw idealnyh.
 Logika wyrużńa zdańa mające sens, czyli sądy, od zdań pozbawionyh sensu, posługując śę pszytem śćisłymi kryteriami stanowiącymi t. z. teorję typuw logicznyh. W ten sposub wydźela ze zdań, pewną określoną klasę sąduw typu 1-go, 2-go, 3-go i t. d. Zdańa pozostałe znajdują śę poza zakresem logiki, ńe jest jednak wykluczone, że ńekture z ńih mogą zostać z kolei zaliczone od sąduw typu wyższego, Ale i takim nawet zdańom, kture właśnośći tej ńe pośadają możemy pszypisać i pszypisujemy pewien sens po sługując śę pojęćem sensu już ńe w logicznym, śćisłym znaczeńu ale w znaczeńu ńeco szerszym, kture ńe pośada wprawdźe wartośći naukowej, może nas jednak interesować z innego punktu widzeńa. Otuż, dobże jest zaznaczyć, że poza logicznym pojęćem sensu znaczeńe wyrazu »sens« może być na rużne sposoby ustalone i że można nawet ustanowić całą hierarhię zdań zależną od rużnyh znaczeń tego wyrazu.