zwróconą do światła głównego, i tym światłem olśnioną, przecież gałęzie te, tak się nawzajem ocieniają, że powodują ciemność zupełną owóż takie przedmioty nie mogą dawać światła odbitego.[1].
Światła odbite noszą na sobie o tyle więcej wyraźną barwę przedmiotu od którego pochodzą o ile ten przedmiot na którym się odbijają gładszym jest od odbijającego.
Odbicia części oświetlonych powstałe na cieniach sąsiadujących z niemi zmniejszające lub powiększające siłę tych ostatnich, odpowiednio do większego lub mniejszego zbliżania przedmiotów ku sobie i do mniejszéj lub większéj jasności, przez wielu są stosowane a przez wielu innych unikane. Jedni zaś i drudzy nawzajem siebie wyśmiewają. Ty jednak, aby uniknąć oszczerstwa jednych i drugich, stosuj je tam, gdzie są potrzebne, ale uważaj, aby przyczyny onych były wyrażone, to jest, jeżeli będzie widać przyczynę odbicia i barwę przedmiotu odbijającego, a tak uwydatnisz zarazem te które odbicia niedają; tak czyniąc, nie zasłużysz na przyganę, a chwalić cię będą ci który nie są pozbawieni wszelkiéjznajomości rzeczy; staraj się aby cię chwaliła jak jedna tak druga strona.
Odbicia świateł są tém jaśniejsze lub tém bardziéj przyćmione, im tło na którém się odbijają, jest jaśniejszém lub ciemniejszém, a to w następny sposób: jeżeli tło jest ciemniejsze od światła odbitego, odbit[2] ten będzie wydatny, z powodu różnicy tych odcieniów, lecz jeżeli odbit przypadnie na tło jaśniejsze od niego, tedy wydawać się będzie ciemnym z powodu jasności z którą się styka, a wtedy téż będzie bardzo mało wyraźnym.
Ta część odbitu będzie najświetniejsza, która otrzymuje słup światła zawarty pomiędzy kątami równemi. Niechaj światłem będzie N, zaś A B, niech będzie częścią przedmiotu olśnioną, najbardziéj występującą ku przeciwległéj wklęsłości ocienionéj. I niechaj światło odbijające się w F, odbija się pod kątami równemi, E nieotrzymuje odbicia od podstawy pod kątami równemi, gdyż kąt E A B jest daleko więcéj otwarty niż kąt E B A. Kąt zaś A F B, znajdując się między kątami o mniejszéj różnicy niż kąty podstawy, kąta E, ma podstawę B A znajdującą się między kątami bliższemi równości niż ograniczone ramionami kąta E i dla tego w F odbit będzie jaśniejszy niż w E będzie téż jaśniejszym i z tego jeszcze powodu, iż jest bliższym ciała odbijającego na téj zasadzie że ta część ciała ocienionego będzie jaśniejsza, która jest więcéj zbliżona do swego światła odbijającego.[3].
- ↑ (1) Dają je jednak, choć w małym stopniu, jak to spostrzedz się daje na ścianach domów ocienionych zwróconych ku oświetlonym słońcem drzewom. (Przyp. tłom.)
- ↑ Na światlo odbite w cieniu czyli tak zwany pospolicie refleks używam tu i w dalszym ciągu używać będę wyrazu odbit który rzecz dobrze wyraża a jako swojski zrozumiałym być może dla każdego. (Przyp. tłom.)
- ↑ Przypis do figury 5-éj. W odmianie figury przezemnie tu dodanéj kąty o jakich mówi autor E A B i F B A są istotnie równe, pochylenia zaś ramion kątów E i G przy A i B są uderzająco większe.
