Strona:Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf/52

Ta strona została przepisana.
ROZDZIAŁ CLXXV.
O proporcionalności (umiarze) członków.

Każda część jakiegokolwiek stworzenia odpowiada swéj całości, czyli, iż niskie a grube musi téż mieć członki krótkie i grube, zaś długie a wysmukłe musi téż mieć członki długie i wysmukłe; mierne zaś stworzenie będzie miało też członki pomierne[1] toż samo powiedziałbym o roślinach o ile te nie są naruszone przez człowieka lub wiatr zamieniając bowiem starość na młodość (czyli odradzając się) tracą swą przyrodzoną umierność (przez wypuszczanie nowych pędów z starego pnia).

ROZDZIAŁ CLXXVI.
O stanie dłoni i ramienia.

Staw przedramienia i dłoni (nadgarstka) zwęża się podczas zamknięcia, rozszerza się zaś przy otwarciu, przeciwnie zaś dzieje się w stawie łokciowym przy wszystkich jego zwrotach: pochodzi to z tąd, iż przy otwarciu ręki mięśnie właściwe wyciągają się i zwężają przedramie, pomiędzy łokciem a dłonią, gdy się zaś dłoń przygina, mięśnie wewnętrzne i zewnętrzne kurczą się i wzdymają, zewnętrzne zaś tylko od kości się oddalają aby potém przy zgięciu ręki mogły być przyciągnięte.

ROZDZIAŁ CLXXVII.
O stawach nóg i o ich zmniejszaniu się i powiększaniu.

Zmniejszenie się i powiększenie szerokości stawu nogi zdarza się tylko z boku stopy powiększa się gdy kąt zgięcia stawu D, E, F, staje się ostrym, zmniejsza się zaś gdy się staje roztwartym jak w A C B.

ROZDZIAŁ CLXXVIII.
O członkach które się zmniejszają przy zgięciu, a powiększają przy wyprężeniu.

Ze stawów zginających się kolano tylko jedno przy zgięciu zmniejsza się, przy wyprężeniu zaś powiększa się.[2].


  1. W tłomaczeniu niemieckiém ustęp ten jest przekręcony z twierdzącego zamieniony na przeczący, skutkiem wypuszczenia zdania „o ile te nie są naruszone przez człowieka lub wiatr“.
  2. Mówi to Leonard da Vinci zapewne o tém, iż przy zgięciu rzepka wypada pomiędzy głowy stawowe kości udowéj i goleniowéj, przy wyprostowaniu zaś występuje na zewnątrz.(Przypisek tłómacza).