Strona:Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf/66

Ta strona została przepisana.

o jakiéj chcielibyśmy mówić, okażemy to zaraz, złożona siła jest wtedy, gdy przy wykonywaniu ruchu jakiegokolwiek rękoma łączy się z nim ciężar człowieka i siła nóg, jak naprzykład przy ciagnieniu i popychaniu, gdy do siły rak dodamy ciężar ciała i siłę grzbietu i nóg rozstawionych jak kiedy z dwóch ludzi, jeden i ten sam słup, jeden ciągnie, drugi pcha.

ROZDZIAŁ CCXXXV.
Kiedy człowiek wywiera większą siłę, czy przy ciągnieniu czy przy popychaniu?

Daleko większą siłę wywiera człowiek w ciągnieniu niż w popychaniu, albowiem przy ciągnieniu człowieka dokłada siłę mięśniów ręki, które są do ciągnienia stworzone a nie do pehania, ponieważ gdy ręka jest wyprostowana, mięśnie prostujące łokieć nie mogą być wcale czynne, nie więcéj jak kiedy człowiek barkiem oprze się o przedmiot który chce z miejsca poruszyć, przy którym to ruchu działają jedynie mięśnie prostujące zgięte plecy i nogi, więc znajdujące się na udzie i łydce, tak tedy przy ciągnieniu, dokłada się jeszcze siła ramienia: potężne wyprężenie nóg i grzbietu, wraz z tułowiem człowieka i ukośném jego położeniem, przy popychaniu znajdujemy toż samo oprócz siły ramion, ręka bowiem wyprężona bez ruchu nie jest niczem więcéj jak kawałem drewna wstawionym pomiędzy bark i przedmiot popychany.

ROZDZIAŁ CCXXXVI.
O członkach podczas zgięcia i co się dzieje z ciałem pokrywającém zgięcia.

Ciało pokrywające stawy i inne części kości powiększa lub zmniejsza objętość swą, w miarę tego jak członki się zginają lub prostują, powiększa objętość tedy wewnątrz kąta utworzonego przez zgięcie stawu, zmniejsza zaś i wyciąga po stronie zewnętrznéj kąta zgięcia, środkowy punkt pomiędzy kątém wklęsłym i wypukłym, przyczynia się do tego powiększenia lub zmniejszenia objętości, a to mniéj w częściach odleglejszych od kąta zgięcia, więcéj zaś w bliższych.