Strona:Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf/69

Ta strona została przepisana.

człowieka, a to odpowiednio do swéj siły, i do wieku człowieka. zupełnie bowiem inaczéj w tymże samym wypadku poruszy się młodzieniec, a inaczéj starzec.

ROZDZIAŁ CCXLIX.
O ruchach zwierząt.

Wszelkie stworzenie na dwóch nogach chodzące, w czasie tego ruchu, zniża więcéj ten bok ciała swego, który się znajduje po nad nogą wzniesioną, niż ten który się znajduje nad nogą stojącą na ziemi, górna zaś część ciała przybiera położenie przeciwne, widziemy to na biodrach i ramionach człowieka idącego, na tułowiu i głowie ptaków.

ROZDZIAŁ CCL.
Każdy członek pojedyńczy całemu ciału odpowiadać ma.

Tak czyń, aby każda pojedyńcza część odpowiadała całości; gdy człowiek jest wielki a gruby, niech takim będzie każdy członek jego, to jest ręce krótkie, powiązane w taki téż sposób w stawach, całość też podobna.

ROZDZIAŁ CCLI.
O zachowaniu właściwości.

Zachowaj właściwość w ruchach, ubraniu, postawie i wszystkiem czy to będą rzeczy wzniosłe, czy brzydkie, to jest król niech będzie postawy poważnéj, takąż niech ma brodę i wyraz cały, jako téż ubiór odpowiedni, ozdobny; otaczający niech stoją z szacunkiem i czcią, ubiory niech mają ozdobne, a zastosowane do powagi dworu królewskiego. Źli zaś źle ubrani, nędzni otaczający ich podobnież o ruchach brzydkich, zuchwałych, a członki wszystkie niech odpowiedzą głównemu wyrazowi, Niech ruchy starca niebędą podobne do ruchów młodzieńca, ani kobiece do męzkich, ani człowieka dorosłego do dziecięcia.

ROZDZIAŁ CCLII.
O wieku postaci.

Nie należy, aby była jednakowa liczba dzieci i starców, młodzieży i podrostków, panien i mężczyzn, chyba że zdarzenie jakie przedstawić mamy łączy ich z sobą nieodwołalnie.

ROZDZIAŁ CCLIII.
Rodzaje osobistości składających pomysły obrazowe.

Zwykle w pomysłach ogólnych obrazowych mało się używa starców i to poprzedzielanych młodzieżą, ponieważ starców jest mniéj, zwyczaje ich nie zgadzają się z zwyczajami młodych, a gdzie niema jedności zwyczajów, tam i przyjaźń istniéé nie może, a gdzie niema przyjaźni, tam istnieje przedział. A jeżeli powziąłeś myśl wyobrażenia powagi obradujących, mało tam pomieść młodych, ponieważ młodzież niechętnie mięsza się do narad i tém podobnie.

ROZDZIAŁ CCLIV.
Jak wyobrazić przemawiającego do znacznéj liczby osób.

Wyobraź tego który chcesz aby wyglądał jako przemawiający do znacznéj liczby osób w postawie rozważającego przedmiot rosprawy i nadaj mu ruchy odpowiednie do téj treści, to jest jeżeli ma przekonywać, aby ruchy były odpowiednie, jeżeli ma rozmaite przedstawiać zdania wystaw go dotykającym dwóch palców ręki prawéj ręką lewą a niech dwa mniejsze