Strona:Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf/72

Ta strona została przepisana.
ROZDZIAŁ CCLXIV.
O człowieku który stojąc na obudwu nogach więcéj na jednéj niż na drugiéj ciąży.

Jeżeli człowiek długo stojąc, zmęczy nogę na któréj stał, przerzuca część ciężaru na drugą nogę, lecz ten sposób stania, używa się w stanie osłabienia, albo w dzieciństwie, albo dla okazania. iż człowiek jest zmęczony, albo niewielkiéj siły, dla tego téż młodego człowieka zdrowego i dzielnego, widziemy zawsze stojącym na jednéj nodze, a jeżeli przerzuca ciężar na drugą, to czyni wtedy, kiedy ma rozpocząć ruch, bez tego bowiem ruch byłby niepodobny do wykonania, jako polegający na wyjściu z równowagi.

ROZDZIAŁ CCLXV.
O stawianiu postaci.

Postacie stojące zawsze, zmieniają członki, i tak: jeżeli jedno ramie jest naprzód, drugie pozostaje na miejscu, lub idzie w tył, a jeżeli postać stoi na jednéj nodze, ramie znajdujące się po nad tą nogą powinno być niżéj niż drugie, czynią to wszyscy ludzie rozsądni dostrzegający w naturze zawsze równoważenia się człowieka na nogach, aby nieupadł, gdy się bowiem stoi na jednéj nodze, druga noga zgięta i prawie martwa, nieutrzymałaby człowieka, ztąd pochodzi konieczność, aby ciężar nóg przesunął środek ciężkości ponad staw nogi na któréj stoimy.

ROZDZIAŁ CCLXVI.
O ciążeniu człowieka równo-stojącego na nogach

Człowiek mocno na nogach stojący, może albo jednakowo ciążyć na obudwu nogach, albo niejednakowo. Jeżeli ciążyć będzie jednakowo, ciążyć będzie ciężarem naturalnym złożonym i przypadkowym, albo ciążyć będzie samym ciężarem swym naturalnym. Jeżeli ciążyć będzie jednocześnie ciężarem naturalnym i przypadkowym, wtedy kończyny przeciwległych członków niejednakowo będą odległe od biegunów stawów nóg, lecz jeżeli ciążyć będzie samym li ciężarem przyrodzonym, kończymy członków przeciwległych będą jednakowo odległe od stawów stóp, o tém ciążeniu oddzielną utworzémy księgę.

ROZDZIAŁ CCLXVII.
O mniéj lub więcéj szybkiem ruszeniu z miejsca.

Poruszenie z miejsca uczynione przez człowieka lub przez jakie zwierzę będzie tém szybsze im środek ciężkości więcéj lub mniéj odsunie się od środka stopy stojącéj.

ROZDZIAŁ CCLXVIII.
O zwierzętach czworonożnych i o ich ruchu.

Największa wysokość zwierząt czworonożnych zmienia się bardziéj u zwierząt idących aniżeli u stojących a tém mniéj lub więcéj im mniejszych lub większych rozmiarów są te zwierzęta: powodem tego jest ukośność nóg dotykających ziemi, unoszących postać zwierzęcia skoro nogi wychodzą ze swéj ukośności i gdy pionowo na ziemi spoczywają.