Strona:Leonardo da Vinci - Rozprawa o malarstwie.pdf/81

Ta strona została przepisana.

zaś połowę zrób na łuku M R. Wprzód jednak zrób na równéj ścianie sali płaszczyznę tego zarysu jaki tworzy ściana wraz z łukiem na któréj masz wykonać postać, potém obok téj płaszczyzny narysuj bocznie postaci jakiegokolwiek wymiaru i sprowadź wszystkie linije do punktu F, a podług tego jak ci te linije przetną ścianę N R narysujesz ją na ścianie tych wymiarów jakie ma twój rysunek na płaszczyźnie; będziesz tu miał wyznaczone wszystkie wysokości i wypukłości postaci jako téż szerokości; grubości zaś jakie się znajdują na prostéj ścianie M N, zrób właściwych wymiarów, one bowiem same będą się zmniejszały w miarę oddalającéj się ściany. Postać na łuku powinieneś zmniejszyć, tak jak gdyby była prostą, zmniejszenia te zrób wprzód na ścianie prostéj, a będzie to postać zdjęta z ściany N K, o wielkościach prawdziwych a zmniejsz je na ścianie wypukłéj, sposób to dobry.

Fig. 46-a.


ROZDZIAŁ CCCII.
Uwaga dotycząca cieniów i świateł.

Uważaj, iż brzegi cieniów zwykle są rozjaśnione, a cień ten tém bardziéj jest z światłem pomieszany im daléj się znajduje od ciała ciemnego. Barwa jednak nigdy nie będzie pojedyńczą. Okazuje się to w 9-éj gdzie powiedziano. Powierzchnia wszelkiego ciała przybiera barwę od przedmiotów otaczających a bardziéj jeszcze jeżeli ciało to jest przezroczyste jak np. powietrze, woda i t. p. powietrze bierze światło od słońca, ciemności zaś od nieobecności słońca. Przybiera więc tyle barw ile się znajduje pomiędzy niem a okiem. powietrze bowiem barwy niema tak jak woda, wilgoć więc zawieszona w powietrzu, zgęszcza się, a zgęszczając się przyjmuje promienie słońca, które ją oświetlają, powietrze zaś po środku będące, pozostaje ciemném, ponieważ zaś światło z ciemnością pomieszane wydaje barwę błękitną, powietrze za tém tą barwą jest zabarwione, a to o tyle więcéj lub mniéj o ile mniéj lub więcéj jest pary wodnéj w powietrzu.

ROZDZIAŁ CCCLIII.
Światło ogólne w malarstwie (il lume universale).

Gdy robisz tłum ludzi i zwierząt, dolne części tych postaci ocieniaj zawsze bardziéj niż górne, a im bliższe będą środka tłumu, będą bardziéj jednostajnéj barwy, a to z tego powodu, że mniejsza część światła dziennego oświetlającego te postacie dochodzi do odstępów dolnych znajdujących się pomiędzy postaciami aniżeli do górnych części tych odstępów. Okazuje się to na figurze obocznéj gdzie A B C D oznacza nieboskłon oświetlający światłem ogólném, przedmioty pod nim znajdujące się N i M ograniczają sobą przestrzeń S, T, R i H, w któréj widzimy punkt F oświetlony częścią nieboskłonu C D, mniejszą niż punkt E na który promienuje część A B, większa od D C, silniejsze więc będzie światło w punkcie E niż w F.

Fig. 47-a.