Powietrze im jest bliższe wody lub ziemi, tém jest gęstsze. Okazuje się to z 19 części (księgi) drugiéj, gdzie powiedziano. Mniéj się wznosi ta rzecz która jest sama przez się cięższą, zatém idzie, iż lżejsza łatwiéj się wznosi niż ciężka.
Ta część budowli będzie mniéj wyraźną, którą widziemy przez powietrze gęstsze; i odwrotnie, ta będzie wyraźniejszą którą widzieć będziemy, przez powietrze rzadsze, i tak: oko N patrząc na wieżę A D, będzie ją widziało co niższa warstwa to mniéj wyraźną i jaśniejszą w każdéj wyższéj co raz wyraźniejszą i co raz mniéj jasną.
Ten z przedmiotów ciemnych będzie się wydawał jaśniejszym, który będzie więcéj od oka oddalonym. Zatém idzie, iż odwrotnie, przedmiot ciemny będzie się wydawał tém ciemniejszym, im będzie bliżéj oka. Ztąd wypada, iż części dolne przedmiotów ciemnych, jako wydające się pośród zgęszczonego powietrza, będą u podstaw swoich wydawały się odleglejszemi niż u wierzchołków, tak téż podnóże góry będzie się wydawało odleglejszém niż wierzchołek, chociaż ten jest odleglejszym w rzeczywistości.
Oko patrząc z góry na miasto pogrążone w zgęszczoném powietrzu, dostrzeże wierzchołki budynków ciemniéjszemi niż podstawy, a wierzchołki te widzieć będzie na tle jasném jako na warstwie niskiéj zgęszczonego powietrza, a to z powodów poprzednio wskazanych.
Zakończenia dolne przedmiotów odległych będą mniéj widoczne niż górne, a to najwięcéj widzieć można pomiędzy górami i pagórkami, których wierzchołki odbijają się na ścianach innych gór za niemi znajdujących się, górne ich zakończenia wyraźniejsze są niż podnóża, ponieważ wierzchołek jest ciemniejszy, jako mniéj zajęty przez zgęszczone powietrze zalegające niziny, a to jest przyczyną zlewania się zarysów podstaw wzgórków, toż samo dzieje się z drzewami, budowlami, i innemi przedmiotami wznoszącemi się ku górze, ztąd też często wydaje się, iż wysokie wieże widziane z wielkiéj odległości, wydają się być szerszemi u wierzchołka niż przy podstawie, w górnéj bowiem części widziemy kąt boku stanowiącego
