Strona:Leopardi - Myśli.pdf/108

nadmierny wzrost nierówności warunków i obowiązków, którą ustanowił był Jowisz pośród ludzi, kiedy założył i urządził pierwsze rzeczpospolite; bezczynność i czczość, które z powodu tych przyczyn na nowo, po długiem bardzo wygnaniu, zajęły życie. Następnie to, że nie tylko z powodu istoty rzeczy, lecz z drugiej także strony z powodu lekceważenia ludzi, zmniejszył się w tem życiu wdzięk różnorodności, co jest zwykłym skutkiem długiego przyzwyczajenia, i wreszcie inne rzeczy daleko cięższe, o których, jako już opisanych i objaśnionych przez wielu, nie pora teraz rozprawiać. Dość, że w ludziach odnowiło się owo niezadowolenie, które ich było gnębiło przed potopem i odświeżyło się owo gorzkie pragnienie szczęśliwości nieznanej i różnej od natury wszechświata.
 Lecz zupełna zmiana ich losu i ostateczne ukształtowanie się stanu, który dziś zwykliśmy nazywać starożytnym, wyniknęły z przyczyny różnej od wyżej przytoczonych: a była ona następująca. Pośrod owych mar, tak bardzo cenionych przez starożytnych, była jedna, nazywana w ich językach Mądrością. Onato, czczona powszechnie, jako i jej towarzyszki, a szczególniej naśladowana, równie jak tamte, ze swej strony przyczyniła się do szczęśliwości minionych wieków. Ona bardzo, bardzo często, wprost codzień, przyrzekała i przysięgała swym wyznawcom, że chce im pokazać Prawdę, o której mówiła, że jest geniuszem największym, i jej panią i że nigdy nie scho-