Strona:Litwa w roku 1812.djvu/24

—   6   —

trowanych na granicy zachodniej. Przemarsze te, połączone z nadużyciami i gwałtami komend wojskowych, zabieraniem ludzi i koni z uprzężą do transportów, znacznemi rekwizycyami furażu i żywności, za które niemożna było doczekać się wynagrodzenia, wszystko to w wysokim stopniu podkopywało dobrobyt mieszkańców. Trzyletni nieurodzaj, spowodowany w znacznym stopniu złą uprawą roli skutkiem braku rąk do pracy, sprowadził głód i choroby epidemiczne, które zmniejszyły o ¹/₅ ogół niezbyt licznej ludności litewskiej. Rolnictwo znalazło się po r. 1807 skutkiem włączenia Rosyi do t. zw. blokady kontynentalnej, w warunkach opłakanych, a stanowiło ono wszak jedyne bogactwo Litwy. Wpłynęły na to zarówno kilkoletni nieurodzaj, jak niemożność zbytu po pokoju tylżyckim produktów rolniczych do Anglii, co niebawem spowodowało na Litwie dotkliwy brak gotówki. Ta ostatnia okoliczność pogarszaną była nadto przez krytyczny stan, w jakim znajdowały się podówczas finanse rosyjskie, oraz przez środki specyalne, przedsięwzięte w guberniach zachodnich ze strony rządu, systematycznie ogałacające Litwę z pieniędzy metalicznych. Podatki w tych guberniach pobierano wyłącznie w srebrze, t. j. w blizko pięciokrotnym stosunku, gdyż według ówczesnego kursu za 100 rubli asygnacyjnych liczono 22 ruble srebrem. Wynikało z tego, że Litwa, w porównaniu z innemi guberniami, płaciła w podatkach prawie 5 razy więcej. Wojny, prowadzone w ciągu tych i następnych jeszcze lat niemal bez przerwy, już po pacyfikacyi tylżyckiej, na rozmaitych kresach Cesarstwa, czy to od strony szwedzkiej, tureckiej, czy perskiej, wymagały znacznych zasobów gotowizny. Skutkiem tego od r. 1807 poczęto wywozić znaczne sumy w srebrze i złocie z Izb Skarbowych grodzieńskiej i wileńskiej do armii znajdującej się w Prusach; następnie znów w r. 1808, podczas wojny tureckiej, wszystkie wpływy, pobrane przez rząd w guberniach polskich w złocie i srebrze, wysyłano