Strona:Lombroso - Geniusz i obłąkanie.djvu/13

Ta strona została skorygowana.

bibliograf zapalony w ciekawej książce Histoire litteraire de fous 1860, Forgues w pięknem studyum zamieszczonem w Revue de Paris 1825 r. i nieznany autor Szkiców z Bedlamu (Sketches of Bedlam, 1873).
W ostatnich czasach Lelut w dziełach Demon de Socrate 1856 i Amulet de Pascal 1846, Verga — Lipemania del Tasso 1850 i Lombroso — Pazzia di Cardano 1856, dowiedli, że wielu znakomitych ludzi, jak np. Swift, Luter, Cardano, Brougham, doznawali hallucynacyj, albo też byli monomaniakami w ciągu dosyć długiego czasu. Moreau który szczególną uwagę zwraca na najmniej prawdopodobną stronę prawdy, w najnowszem swem dziele Psychologie morbide i Schilling w Psychiatrische Briefe (1865), probowali za pomocą licznych, chociaż nie zawsze czysto naukowych argumentów ustalić zdanie, że genialność jest zawsze rodzajem newrozy, często zaś zupełnem obłąkaniem. Podobne nieco poglądy wypowiada Hagen w monografii p. t. Ueber die Verwandschaft des Genie’s und Irresein (Berlin 1877 r.), a pośrednio i Jurgen-Meyer w pracy p. t. Genie und Talent (Zeitschrift für Völker-psychologie 1879). Obaj oni pragnąc wytłomaczyć fizyologiczną stronę geniuszu, po nadzwyczaj ścisłym rozbiorze faktów doszli do tych samych wniosków, jakie raczej intuicyjnie, aniżeli na podstawie badań wygłosił przed stoma laty jezuita włoski Bettinelli, zapomniany już dzisiaj autor dzieła: Dell’ entusiasmo nelle belle arti (Medyolan 1769 r.