Strona:Lucjan Siemieński-Portrety literackie.djvu/351

sposób pisania z dawniéjszym z epok panegiryków, zawsze pokaże się ogromny postęp. Każde przeto zaniedbanie i lekceważenie tego, co już raz było osiągniętem i zrobionem prowadzi do upadku, jak to się sprawdziło na wielu pisarzach romantycznych, co naśladując genialność gardzącą formą, nanieśli dziwacznych i dzikich wyrażeń, a nadewszystko rozbratali się z loiczną a rozumną jasnością będącą jedną z cech słowiańskiego ducha.
 Wirgiliusz i Horacy, jakkolwiek umknięto im znaczenia, przeto że ślepo trzymali się wzorów greckich, niemniéj jednak mają swój odrębny charakter, będący odbiciem się ówczesnéj Romy, pani świata — jest w nich tyle humanizmu, taki wyraz wytwornéj cywilizacyi, taka znajomość życia, że nowożytne ludy przechodząc z pod opieki kościoła, na pole świeckości, wzięły sobie tych swoich przewodników za kodex, podług którego usiłowali kształcić się na obywateli. Civis Romanus był to ideał zmodyfikowany pojęciami chrześciaństwa; cóż dziwnego że i dwaj poeci rzymscy, co ten ideał przekazali, stali się owym wzorem najdoskonalszym, poza którym nic już nie widziano. Przypomnijmy sobie wreszcie, że umysły uchylając się z pod jednéj powagi kościoła rozciągającéj wpływ na wszel-