Strona:Lucjan Siemieński-Portrety literackie.djvu/363

Hezyodowe Prace i Dnie. — W bardziéj rozwiniętych zaś cywilizacyach, gdzie się już umiejętności ścisłe ustaliły, dydaktyki właściwéj niema, bo jéj niepotrzeba; jednakowoż poeci wśród wykwintów miejskich eleganckiego świata odbiegającego od natury, starają się sztucznémi sposobami przenieść się w niepodobne położenie pierwotnéj prostoty i szukać natchnień, jakie mogły się zrodzić w kolebce społeczeństw. Ostatnia ta epoka jest epoką Wirgila. Z tém wszystkiém Georgiki daleko są wyższe od tak zwanych poematów opisowych, będących zazwyczaj skalą upadku, bo pisarz nie mając co wysnuć z siebie, szuka tego w przedmiotach zewnętrznych, czego we własnéj duszy znaleźć nie może. Wirgilowe opisy ożywia interes patryotyczny, społeczny. Rolnictwo, z którego wyszły silne cnoty Rzymu i sława, niebyło już w stanie wyżywić odrodnych potomków. Przyczyn tego upadku wiele: to użycie do pracy niewolników w miejscu ludzi wolnych; to zakładanie ogromnych willi i parków bezużytecznych; to spustoszenia wojny domowéj; to zastąpienie dawnych possesyonatów weteranami Sylli, Cezara, Oktawiana, nie mających wyobrażenia o uprawie.
 Złe do tego doszło, że nikt się pracy rolnéj