Plan ogólny całego dzieła, ułożyłem w następujący sposób:
- Całokształt społecznego, umysłowego i ekonomicznego życia ludu na Rusi Litewskiej, zawarty zostanie w 10-ciu tomach.
- Ze względu, iż Ruś Litewska nie przedstawia tak zasadniczych różnie, aby waryanty nie dały się ze sobą zestawiać, a powiaty wymagały oddzielnych dzieł, należy rozdzielić treść tomów, (jak to Kolberg zrobił z Krakowskiem), tak, aby każdy z nich stanowił sam przez się osobna całość.
- Aby umożliwić łatwość porównania, te wszystkie odmiany czy to pieśni, czy podań, wierzeń lub zwyczajów, stawiać w pobliżu siebie, z oznaczeniem miejscowości, z których pochodzą.
- Aby dać pisarzom i poetom naszym tak pożądany obecnie materyał etyczny i estetyczny do obrobienia tudzież, aby umożliwić filologowi odnalezienie wyrazów charakterystycznych i oryginalnych terminów technicznych, nie przekraczać o ile możności roli przedmiotowego układacza materyałów.
- Ze względu, iż niemal cała wartość materyałów etnograficznych polega na dokładnem przedstawieniu wyrażeń, wyrazów i brzmień, podawać takowe jak najwierniej, posługując się dodatkowymi znakami fonetycznymi; i
- Co do akcentu, wszystkie wyrazy akcentować na właściwych sylabach znakiem nad samogłoską.
Dla umniejszenia balastu postanowiłem również nie wdawać się w tłumaczenia i objaśniania tekstów białoruskich; wyrazy bowiem niezrozumiałe objaśni słowniczek w jednym z następnych tomów umieszczony, który zawrze w sobie tysiace wyrazów, uzupełniających jedyny dotąd słownik białoruski I. Nosowicza.
Przystępując do opracowania zebranego materyału, wypadało mi jak zwykle w takich razach zacząć od bytu, obrzędów i zwyczajów, a skończyć na właściwościach mowy. Ze względu jednak, iż nie posiadałem jeszcze wielu niezbędnych rysunków przedstawiajacych typy, stroje, budynki, narzędzia i t. p. rzeczy, oraz w braku melodyi, (do których zapisywania przystąpił przed niedawnym czasem dr. Jan Karłowicz), zmuszony byłem zamiast ogólnych wiadomości topograficzno-etnograficznych, przygotować najpierw materyały odnoszące się do wiary i wierzeń tutejszego ludu.
Do dzieła niniejszego poraz pierwszy o ile mi wiadomo, został zastosowany układ oparty na klasyfikacyi filozoficznej, w myśl wywodów dra Jana Karłowicza, przedstawionych na zjeździe folklorystów w Sztokholmie r. 1889. Układ podobny powinien zadowolnić każdego mitologa, albowiem ze wszystkich znanych mi planów systematycznych ten jest najlepiej obmyślany, gdyż w racyonalnym porzadku wyczerpuje całe koło poszczególnych gałęzi wiedzy, przeto jako najróżnostronniejszy najbardziej odpowiada potrzebie.
