Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/021

Nazwą Rzeszowiaków obejmuje się ludność polską, osiadłą w przedłużeniu Małopolski w dawnej zachodniej części województwa ruskiego. Szereg wsi w okolicach Tarnowa i Dąbrowy zowie się Szwedami, a mieszkańcy mają pochodzić od jeńców szwedzkich z wieku XVII. Lud między Rabą a Sanem zowie się Mazurami, jako potomkowie osadników z Mazowsza. Podgórzanie są to włościanie z prawego brzegu Wisły pod Krakowem. Kijakami nazywają chłopów z za Krzemionek pod Krakowem. Mieszkańców wsi nadwiślańskich koło Czernichowa na zachód od Krakowa zowią Flisakami. Ludność z okolic Słomnik i Koszyc zwie się Kopieniakami. Proszowiacy mieszkają w ziemi proszowskiej koło Proszowic, a nieco na północ od nich Skalmierzacy. Lachami nazywają Górale mieszkańców nizin z okolic Kęt, Oświęcimia i Wadowic. Równiakami nazywają Górale mieszkańców dolin, np. sądeckiej.
 Szczególnie wyodrębniają się na obszarze Małopolski jej kresy południowe, zwane Podhalem; mieszkańców tych okolic należy nazywać ogólnie Góralami; wśród nich dadzą się wyróżnić następujące główne szczepy góralskie: 1. Górale beskidowi. 2. Podhalanie. 3. Kliszczaki. 4. Lachy sądeckie. Górale beskidowi zajmują na zachód od grupy Podhalan szeroką połać górską od granicy śląskiej aż do źródeł Skawy. Nazwą Beskidowców możnaby właściwie objąć śląskich Wałachów, Żywczaków, Babiogórców, a nawet Kliszczaków i Lachów w polskich Beskidach.
 Na wschód od Kliszczaków mieszkają Lachy sądeckie, grupa pośrednia między Krakowiakami a Góralami, odznaczająca się najbarwniejszą kulturą materjalną w Polsce.
 Wśród Górali mamy jeszcze wiele innych nazw, a mianowicie: Żywczaki w dolinie rzek Soły i Koszarzawy; Babiogórcy w okolicach Babiej Góry, Jordanowa i Suchej; wreszcie Zagórzanie, którzy dzielą się na Porębian i Rabczan i zamieszkują wierzchowinę górnej Raby od Górca po wzgórza Mogielnicy i źródła Łososiny. Kliszczacy mieszkają w okolicach Łętowni nad dolną Rabą. Podhalanie to właściwie tylko mieszkańcy północno-wschodnich pochyłości Tatr. Nowotarżanie mieszkają w dolinie Nowotarskiej, Górale pienińscy w okolicy Krościenka i Szczawnicy, nadto Górale sądeccy w Sądecczyźnie. Spiszacy zaś, to są nietylko mieszkańcy Spisza, ale też Górale