graniczący ze Spiszem koło Muszyny[1]; natomiast Spiszacy[2] poniżej Baligodru[3] ku Lisku nazywają się Jachwakami. Spiszaków[4] nazywają też Czuchańcami od „czuchań“ to jest opończ, których używają.
Mazurzy, zajmujący obszar dawnego województwa mazowieckiego, rawskiego i płockiego, to potomkowie Mazowszan. Byli oni kresowcami starej Polski i oni też parli na wschód. Zczasem również sami bardzo znacznie się zróżniczkowali i mamy wśród nich następujące grupy: Księżaków w księstwie Łowickiem (pow. łowicki, skierniewicki i sochaczewski), Mazurów płockich, Kurpiów, zajmujących puszczę Zieloną i puszczę Białą (pow. ostrołęcki, kolneński, przasnyski, makowski, ostrowski i łomżyński), Mazurów pruskich, zajmujących południowe powiaty Prus Wschodnich oraz powiaty suwalski i augustowski[5], wreszcie Podlasiaków w województwie podlaskiem (wschodnie powiaty ziemi łomżyńskiej i siedleckiej). Na tych obszarach są jeszcze dalsze zróżniczkowania. Wśród Księżaków odrębną grupę tworzą Jańtaki, mieszkańcy kilku wsi w okolicy Złakowa pod Łowiczem. Ludność Nowogrodu w Łomżyńskiem odróżnia się od Kurpiów wiejskich nazwą Gryczan, dlatego, że się trudni wypiekaniem i sprzedażą ulubionych placków gryczanych. Część pow. łomżyńskiego zamieszkują nieco odrębni Łomżanie. Kurpie, osiedli nad rzeką Pisną[6], zowią się Nadrzeczanami. Drobna szlachta, osiadła w borach na północ od Mławy, zowie się Poborzanami. Mała grupka w okolicy Międzyrzecza zowie się Bojarami międzyrzeckimi. W puszczy Radomskiej mieszkają Posaniacy, tak nazwani jako przybysze z puszczy Sandomierskiej. Drobna szlachta podlaska, mieszkająca w kilkunastu wsiach między Siedlcami, Łukowem a Radzyniem, bywa nazywana Koziarami. W pobliżu osiedli w kilku wsiach Wochy, przybysze z dalekiego Mazowsza. Mieszkańcy okolic Garwolina i Żelechowa w ziemi siedleckiej zowią się Powiślakami.
Prócz Polaków mieszkają też na obszarze państwa polskiego inne ludy, a więc: Litwini i Żmudzini, którzy wogóle zajmują Litwę etnograficzną, dorzecze środkowego i dolnego Niemna, wierzchowinę Wenty i pewien obszar nad średnią Dźwiną. Białorusini mieszkają na obszarze dawnych województw mińskiego, połockiego, mścisławskiego, nowogrodzkiego i części wileńskiego, trockiego i brzesko-litewskiego. W Pol-
- ↑ po słowie „Spiszan“ należy skreślić wyrazy: „koło Muszyny“.
- ↑ zamiast „Spiszacy“ ma być „Górale“.
- ↑ zamiast „Baligodru“ ma być „Baligrodu“.
- ↑ po słowie „Spiszaków“ ma być „a właściwie Łemków i Ruśniaków“.
- ↑ po słowie „Wschodnich“ należy skreślić wyrazy: „oraz powiaty suwalski i augustowski“, a natomiast dodać: „Mazurów augustowskich, zajmujących pow. augustowski“.
- ↑ zamiast „Pisną“ ma być „Pissą“.
