kiem. Tak np. pas ziemi od Popradu i Muszyny na wschód po Jasiołkę i Wisłok, przypierający do granicy węgierskiej, pokryty olbrzymiemi lasami i prawie bezludny, kolonizował się i zaludniał bardzo powoli od XV do XVII w. elementem ruskim, osadzającym się na prawie wołoskiem na obszarze typowo polskim, należącym do państwa polskiego i do biskupstwa krakowskiego. Stwierdzenie kolonizacji wołosko-ruskiej na tem terytorjum wyjaśnia też w znacznym stopniu genezę osad ruskich na całem Pogórzu polskiem.
Literatura: Bujak F. Studja nad osadnictwem Małopolski. Kraków 1905. — Bujak F. Studja historyczne i społeczne. Lwów 1924. — Modelski T. E. Kolonizacja wołosko-ruska na polskiem Pogórzu i Podhalu.
Lwów 1924. — Potkański K. Studja nad średniow. osadnictwem Polski. Kraków 1906. — Potkański K. Pisma pośmiertne. T. I—II. Kraków 1924.
Terytorjum polskie przenikały tak różne wpływy, że nie można mówić o jakimś jednolitym typie fizycznym. Wedle badań J. Czekanowskiego, obszar etnograficzny Polski zamieszkują cztery typy antropologiczne: 1. Typ α, północnoeuropejski, t. j. długogłowy, jasnowłosy, niebieskooki, wysokorosły, o wąskich nosach i długich twarzach, który zamieszkuje Pomorze, Wielkopolskę i okolice nad Dźwiną. 2. Typ β, presłowiański, t. j. średniogłowy, ciemnoblond, piwnooki, niskorosły, o średnich twarzach a szerokich zadartych nosach. 3. Typ ω alpejski, krótkogłowy, średniorosły, z tendencją do wspólnego występowania czarnych włosów z siwemi oczyma, oraz posiadający wąskie nosy i średnio długie twarze. Typ ten występuje na obszarze Małopolski od Karpat po San i góry Świętokrzyskie. Do tego typu zbliżony jest bardzo typ δ. dynarski, krótkogłowy, wysokorosły, wąskonosy, a charakterystyczny zwłaszcza dla Hucułów i występujący w wojew. stanisławowskiem i tarnopolskiem. 4. Typ γ subnordyczny czyli sarmacki, krótkogłowy, jasnowłosy, wysokorosły, o zielonkawych oczach, średnio szerokim nosie i średnio długiej twarzy. Typ ten mieszka na obszarze na wschód od Wisły, a na północ od Prypeci, a zwłaszcza polska szlachta kresowa należy często do tego typu.
