Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/042

cała północna Polska, Mazowsze i Pomorze używa nazwy: klepisko. Część stodoły, przeznaczona do składania snopów, zwie się sąsiekiem lub zapolem. Sąsiek ma właściwie dwa znaczenia, bo oznacza i przedział na snopy i skrzynię na ziarno, a panuje prawie na całym obszarze Polski, gdy zapole obejmuje tylko pn.-wschodnią Małopolskę i Pomorze, niekiedy spotyka się też w Wielkopolsce. Także ścianka między boiskiem-klepiskiem, a zapolem-sąsiekiem zwie się rozmaicie, a więc, zapolnica, gumienica, zasiecznica lub też z niemiecka bląg, tylbont.
 Chlew oznacza nietylko komórkę na świnie, ale też na gęsi lub kaczki, a nawet dla owiec, kóz lub cieląt. Chlewy te robi się z drzewa i pokrywa słomą, a niekiedy, szczególnie dawniej, nie budowało się z drzewa, ale plotło z chróstu i pokrywało słomą. Na Pomorzu buduje się nawet chlewy z części starych łodzi.
 Obok domu stoją zwykle oddzielnie: obory, stajnie, szopy, wozownie i różne komórki. Na niektórych obszarach Polski budynki te stoją zupełnie osobno, jak np. na Pomorzu, przyczem ustawione wraz z chatą w prostokąt lub kwadrat zamykają dokoła dziedziniec. W Krakowskiem ubożsi mają zwykle pod jedną strzechą dom mieszkalny, stajnię, boisko i szopę. Wówczas po lewej stronie izby, oddzielona od niej tylko ścianą, znajduje się stajnia z wejściem z frontu chaty. Czasem za stajnią pod tą samą strzechą jest jeszcze boisko, na którem młóci się zboże, a snopy przechowuje na strychu, jak to mówią „na górze”. Małopolska połudn.-zachodnia podobnie w chatach, jak w zabudowaniach gospodarczych, odznacza się jedną cechą, którą widzimy też na obszarze czeskim, a mianowicie t. zw. pogródką, t. j. nasypem ziemi koło przyciesi, podtrzymywanym okrajkami drzewa.
 W Małopolsce rzadko buduje się osobne śpichlerze, ale zapasy mieści się w komorach lub komórkach. Mamy też wreszcie także bródła, zwane gdzie indziej brogi, w których przechowuje się siano, koniczynę lub słomę, a składają się one z czterech słupów w ziemię wbitych, na których spoczywa dach ruchomy, dający się zniżać i podwyższać.
 Małorolny chłop małopolski nie potrzebuje śpichlerza, który natomiast jest powszechny na północy, na Mazowszu, na Podlasiu i Polesiu, a zwłaszcza na Białorusi, Litwie i Żmu-