gotyckie, szczególnie wtedy, gdy jest to krzesło obrzędowe. Stołki podhalańskie wyraźnie zachowały formę renesansową (ryc. 24), która jest wogóle najbardziej częsta u ludu polskiego, a np. na Mazowszu i Podlasiu dopiero z końcem XIX wieku zaniechano tego typu stołków. Niekiedy przybiera sprzęt ten formę bardzo wymyślną i kunsztowną, mamy np. na Kurpiach tak zwane zydle czyli ławki z ruchomem oparciem, dzięki któremu bez przestawienia ławki możemy siadać na niej z tej lub innej strony, przekręcając tylko oparcie.
Nieco późniejsze są różnego rodzaju szafki i kredensy, ale w swej ornamentyce przedstawiają znów różne formy renesansowe.
Również inne sprzęty jak ławki, łóżko i kołyska przeszły analogiczny rozwój; od pierwotnych, rodzimych kształtów doszły wreszcie do kulturalnie wyższych form, ale przeważnie nie wychodzą poza styl renesansowy.
Wszystkie sprzęty mają wyznaczone w domu swoje właściwe miejsce i dlatego w niektórch chatach polskich sprzęty te przytwierdzono stale do ściany albo do podłogi, jak np. ławy lub łóżko. Ławy z oparciem biegną zawsze pod ścianami, a jest również ławeczka koło pieca. W kącie naprzeciwległym do pieca stoi wielki, ciężki stół jadalny. Miejsce w samym kącie uważane bywa za honorowe i zwie się „pokuciem”, a nad niem wisi zwykle wiele obrazów. Wkoło stołu są ustawione pięknie malowane krzesła. W drugim kącie znajduje się łoże, na którem układa się możliwie wiele pierzyn i poduszek, będących
Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/047
Ta strona została przepisana.
