Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/063

nęła się. Szybak jest to rodzaj ramy o dwu poziomych listwach i o trzech pionowych słupkach, a przez słupki te przechodzą pręty; na nie wsuwa się falfy, których razem jest na szybaku 16. Ocedzarka drewniana posiada z obu stron swej szerokości po 8 otworów, odpowiadających ilości falf na szybaku. Każdej falfie w szybaku odpowiada w porządku liczebnym otwór ocedzarki, w który przewleka się nitkę falfy. Przewleczone nitki idą na snowadła, które składają się z dwu ram prostokątnych, ustawionych do siebie pod kątem prostym i zawdzianych na drążek. Po przewleczeniu nitek przez ocedzarkę związuje się je razem na końcu i ten związany koniec przymocowuje się do kołeczka na snowadłach u góry. Przy obrocie snowadeł około drążka nici okręcają się, a jedno takie obwinięcie w jedną stronę, długie na 50—60 łokci, nazywa się gonkiem. Gdy się na snowadła nasnuje 22 lub 24 gonków, wtedy zawiązuje się je odpowiednio, by się nici nie mierzwiły. Potem zdejmuje się gonki związane ze snowadeł i tworzy z nich łańcuch, który przychodzi na wał warsztatu. Warsztat tkacki składa się z następujących części: próg, boki, próg do podnóża, wał do przędzy, grządki, wał do płótna, podnóża, lada, karkulec, nicielnice, czółenko, spójek, suka.
 Wozy. Wóz powstał prawdopodobnie z drzewa okrągłego, które podkłada się pod ciężar, aby go jak najłatwiej naprzód posunąć, aby go toczyć. Stąd wynikło koło, a wraz z niem prawdopodobnie i wóz; pierwotnie koło było tylko zwykłym drewnianym krążkiem, a pierwsze wozy miały dwa koła. Ale już bardzo wcześnie pojawia się wóz o czterech kołach, używany szczególnie do celów gospodarczych, ciągniony wówczas przez woły. Taki typ wozów z wyplatanym koszem mieli zapewne Scytowie, którzy mogli oddziałać na Słowian pod tym względem.
 Na obszarze polskim wozy mają różne typy. A więc w Krakowskiem wóz składa się z dwóch części: 1) z przedniej części, 2) z tylnej części. Przednia część obejmuje 3) oś przednią, przez którą przechodzą dwa drążki zwane 4) śnice; do nich z jednego końca przyprawiony jest 5) dyszel, z drugiego zaś końca 6) podyma. Tylna część wozu składa się także 7) z osi tylnej, w którą wprawione są 8) krzepcizny, mniejsze drążki idące pochyło. Część przednia z częścią tylną łączy się 9) roz-