Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/073

Ta strona została przepisana.

„duszehubki”, wyrobionej z jednego pnia dębowego. Polują też z „doróżką”, t. j. z kawałkiem blaszki cynowej, imitującej małą rybkę.
Narzędzia i sposoby myśliwskie. W dawnej Polsce mamy już bardzo wiele różnych praktyk myśliwskich, które do dziś przetrwały u naszego ludu. Istnieje więc bębenek, czyli wabik na kuropatwy, brózdy — sidła na skowronki, stawiane między zagonami, brożek — gatunek sieci na ptaki, kutnica — rodzaj więcierza na ptaki, kuwiak lub kwiel — piszczałka drewniana do wabienia ptaków, mrzeźna — sieć na cietrzewie, dwa razy tak długa, jak szeroka, prężynka — gatunek samołówki na jarząbki, sak albo cierzeniec — gatunek sieci ptaszniczej, wiersza — przyrząd łowiecki na ptaki, lecz także i na ryby i raki, robiony z cienkich wierzbowych rózeg, wnik, wnyk — bardzo zręcznie skonstruowana siatka na ptaki, wspar albo spar — gatunek samołówki, żak — rodzaj samołówki na ptaki, uplecionej z rózeg. Wreszcie do tego zakresu należą: majak czyli czółno myśliwskie, trzciną lub gałęziami umajone, żeby wyglądało jak krzak lub kępa trzciny, mikot — wabik na sarny, nasadka — pułapka na lisy i tchórze, oszczep — drążek z widłami żelaznemi, używany w polowaniu na dziki i niedźwiedzie, płot — sieć na wilki, stępica albo słopiec — pułapka drewniana na wilki i lisy, wilczy słup — samołówka na wilki.
W okolicach górskich, jak np. w Karpatach, ustawia się łapki na niedźwiedzie, t. zw. paście, podobnie jak na rysie i wilki, także nieraz na kuny, lisy, tchórze i wydry. W Krakowskiem szczególnie rozwinęło się ptasznictwo; np. łapie się kuropatwy w nastawione sieci dwojakiego rodzaju, bardzo skomplikowane. Ptasznicy chwytają też w Krakowskiem ptaki na t. zw. poły. Jest to duży przyrząd, posiadający dwa skrzydła siatkowe, czworograniaste, długie na 4—6 łokci, które przytwierdza się na kołkach niby na zawiasach i w równej odległości leżą one na parę łokci od siebie, a między niemi jest posad z ziarnem. Za pociągnięciem sznurka, przytwierdzonego do obu skrzydeł, skrzydła te zakładają się na siebie i przykrywają złapane ptaki. Są też i klatki przymykane wrotkami lub potrzaskiem, jak na myszy. Wreszcie łowi się ptaki na sidła, t. j. na pętelki druciane lub sznurowe, przytwierdzone