Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/093

karnes (t. j. hebel zębaty do wyrabiania fug w gzymsach), miara, ołówek. Stolarstwo polskie ma swoje piękne tradycje. W XVII w. były bardzo cenione wyroby stolarzy gdańskich i kolbuszowskich. Wspaniałe szafy gdańskie przywożono do nas na szkutach, które po spławieniu zboża wracały z winem i różnemi zagranicznemi towarami. Kolbuszowa w Sandomierskiem zawdzięczała zaś swój rozwój pod tym względem opiece ordynatów Ostrogskich i zasłynęła wkrótce ze swych stolarzy, tokarzy i ślusarzy, którzy wyroby swe stąd w dalekie posyłali strony. W XVIII w. prócz tych miejscowości zasłynęły z wyrobów pięknych sprzętów także inne miasta, jak Warszawa, Lwów, Płock, Korzec, Machnówka i w. i. Wielki rozwój stolarstwa polskiego i łączącego się z niem ściśle snycerstwa oddziałał też na stolarstwo ludowe, które przejęło wiele artystycznych i stylizowanych form i przechowało je do dni dzisiejszych.
 Bednarz używa następujących narzędzi: kobylica, siekierka, ośnik krzywy i prosty, piłka, heble, pocięgiel, pobijacz, zaciór (t .j. piłka, wetknięta pionowo w trzonek do wycinania rowków), cyrkiel, warsztat i dłótka.
 Kołodziejskie narzędzia są następujące: warsztat, podwójna kobylica do nabijania sprych, piłka, cyrkiel, świder, wielki okrągły świder do wiercenia głowy koła, dłóta. Do ciesielki zaś służą: warsztat, topór, siekiera, siekierka, spust, piły, piłka, kobylica, heble, węgielnica.
 Wszystkie te rzemiosła przeważnie zatrudniają nasz lud przy głównych zajęciach rolniczych. W niektórych wypadkach tylko następuje już zupełnie zawodowe uprawianie tych rzemiosł. Przeważnie jednak każdy prawie gospodarz ma najważniejsze z wyżej wymienionych narzędzi bednarskich, stolarskich, ciesielskich i kołodziejskich i sam sobie potrafi nietylko zbudować chałupę, ale i zaopatrzyć ją w sprzęty oraz w najważniejsze narzędzia i naczynia gospodarskie.
 Koszykarstwo. Na całym obszarze Polski rozwinięte jest bardzo koszykarstwo, np. w Małopolsce, szczególnie w okolicach Rudnika. Na Pomorzu koszykarstwo służy zajęciom rybackim. Kaszubi wyplatają więc różnego typu wiersze, do łowienia ryb oraz kosze do noszenia ich, t. zw. „karznie“ i „liszki“. Specjalną wreszcie umiejętnością kaszubską jest