Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/112

Ta strona została przepisana.

Pańskiej z postaciami świętych u stóp, a z kogutkiem blaszanym na szczycie wysokiego słupa. Taka przydrożna kapliczka na wysokiej łodydze zmurszałego słupa jest czemś typowem. W połudn. Małopolsce spotyka się atoli również bardzo często kapliczkę małą, murowaną, z charakterystycznym dla Polski daszkiem przyzbowym, a wewnątrz niej znajduje się figura świętego lub obraz. Czasem kapliczka umieszczona jest w jakiemś drzewie starem, a z tem łączą się zwykle różne cudowne opowieści (ryc. 49).
Na Kurpiach dawne figury i kapliczki przydrożne wykonywane były przeważnie z drzewa, albo też były drewniane a zakończone krzyżami, kutemi z żelaza. W wykonaniu tych krzyżów panuje wielka rozmaitość, a stąd widać, że ówcześni kowale posiadali pewne artystyczne aspiracje. Gdzie indziej spotyka się jeszcze wysoki drewniany krzyż, zakończony u góry szafkową otwartą kapliczką, w której zawieszana była drewniana „pasyja“, Pan Jezus na krzyżu, niekiedy z aniołami po bokach. Z drewnianych figur szczególnie powszechny jest t. zw. „smutny Pan Jezus“, tak charakterystyczny dla Podhala, a jako „Pan Jezus frasobliwy“ znany również ogólnie na Kurpiach. Wreszcie ustawia się często pod wpływem czeskim św. Jana Nepomucena w drewnianych kapliczkach w pobliżu rzek i różnych wód.
Wszystkie figury świętych wyrabiał sobie lud dawniej sam, a niezawsze byli to zawodowi „bogoroby“, ale raczej amatorzy, rzeźbiący w wolnej od zajęć chwili.