W powyższych przesądach można zauważyć mieszaninę
przeróżnych pierwiastków. Mamy tu więc echa dawnych apokryfów, następnie przebrzmiałe już zapatrywania naukowe średniowieczne, ale także i stare wierzenia pierwotne, jak np. owe podania o walce Boga z szatanem przy tworzeniu wszechświata, oraz cały szereg wierzeń, związanych ze słońcem, księżycem i gwiazdami.
Przesądy ludowe objaśniają też na swój sposób cały świat roślinny i zwierzęcy. Lud określa np. świat roślinny ogólnikowo jako „ziele“, t. j. spory snopek różnego gatunku roślin i traw. Dla większej skuteczności lud święci zioła. Nie każdy człowiek ma zręczną rękę do zbierania ziół, a zbiera się szczególnie takie, które rosną koło wsi lub po miedzach. Zioła święci
się zwłaszcza na Matkę Boską Zielną (15 sierpnia). Wedle
wyobrażeń naszego ludu mają zioła swego ojca i matkę. Ojcem ziela jest tak zwany sejec, a matką jest lebiodka, w Dobrzyńskiem zaś za matkę wszelkiego ziela uważają grzmotnik. Rośliny mogą mieć własności lecznicze, albo nawet czarodziejskie.
Lud zna niezwykle wielką ilość roślin, przydatnych do leczenia ludzi i zwierząt domowych. Wedle podania, leczenia ziołami nauczono się przypadkowo. Raz, bardzo dawno, podczas moru, tańczyły we wsi śmiercie i śpiewały:
Kto będzie pił biedrzeniec,
Dzięgiel, kosajec i tyrniec.
Temu bieda nie zrobi nic.
Śpiewkę podsłuchał jeden z chłopów i zdradził tajemnicę wszystkim mieszkańcom wsi, którzy poczęli odtąd używać tych ziół i uszli przez to przedwczesnej śmierci. Prócz roślin leczniczych zna lud bardzo wiele roślin czarodziejskich, których użycie poskramia złe duchy i niweczy wszystkie czary. Temi ziołami są: bagnięcia czyli palmy, boże drzewko, bylica, dzwonki, dzięgiel, głowacz, głowatnik, krzyżownik, kopytnik, lipa, mak, osika, przestęp i słodyczka. Następnie są liczne zioła, wywierające pewien tajemniczy wpływ na dobroć mleka i masła, jak np. barwinek z czosnkiem, bławat, cebula, czosnek, jałowiec i t. d. Dalej zna lud różne zioła miłosne, mające na celu pozyskanie czyichś względów lub naodwrót rozerwanie pewnych związków, jak np. bratki, głóg, lubczyk, nasięzrzał,
