Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/206

niczu, miał doniedawna jeszcze charakter dość prymitywny. W związku z bartnictwem uderza też stara technika plecenia ulów słomianych. Również w dziedzinie wierzeń przesądnych mamy formy bardzo stare, jak np. zapatrywania dotyczące świata zwierzęcego i roślinnego.
 3. Wiele składników polskiej kultury ludowej można określić jako ogólno-indoeuropejskie.
 Pewne wspólne pierwiastki dadzą się zauważyć w niektórych narzędziach rolniczych, a także w dziedzinie kultury duchowej, w opowieściach mitycznych i wierzeniach dotyczących ciał niebieskich, a wreszcie w różnych zamawianiach, które przechowały się do naszych czasów przeważnie w formie zniekształconej.
 4. Na obszar nasz działały od północy liczne wpływy fińskie. Pochodzą one jużto z tego czasu, gdy Finnowie tutaj także bezpośrednio ze Słowianami sąsiadowali, jużto z czasów, gdy Bałtowie, zwłaszcza Litwini w okresie swej ekspansji, oddzielili Słowian od Finnów, ale byli w dalszym ciągu pośrednikami w przenikaniu kultury fińskiej na obszar słowiański. Przy tem pośrednictwie oczywiście oddziaływanie miało pewną formę mieszaną.
 W związku z temi wpływami pozostają łaźnie, które na Mazowszu i Pomorzu przygotowują się nawet dla zmarłych. Może z tą sferą wpływów łączy się ozdoba szczytowa, zwana śparogami w przeciwieństwie do połudn. polskiego pazdura. Polska stępa ręczna wykazuje wielkie zbliżenie do typów fińskich. Przeróżne narzędzia rybackie należą również do tego kręgu kulturowego. Wreszcie w technice i wzorach tkackich można zauważyć wiele analogij. Pod względem techniki plecenia obszar Mazowsza i Pomorza jest bardzo bliski fińskim wyrobom plecionym. Występuje to szczególnie wyraźnie w obuwiu i w plecionych kolebkach dziecinnych.
 Rzecz dziwna, że nawet w odzieży występują te podobieństwa. Więc naszą rogatywkę spotyka się na obszarach fińskich. A jeszcze więcej kaszubska uszata czapka, tak podobna do litewskiej, nawiązuje się też do podobnych fińskich. Możliwe że i charakterystyczna półokrągła, drewniana duha tu należy, ale właściwie trudno nieraz orzec, czy ma się do czynienia z bezpośrednim wpływem fińskim, czy też litew-