Istnieją dwa zasadnicze rodzaje składania: ręczny i maszynowy. Zajmiemy się najpierw ręcznym, jako dawniejszym i do tej pory, przynajmniej w Polsce, bardziej rozpowszechnionym.
Podstawą składu ręcznego jest czcionka. Wynalazł ją Gutenberg, w roku 1435. Data ta może być uważana za przełomową w produkcji książki, gdyż do tej pory rękopisy były mozolnie i z wielkim nakładem czasu przepisywane po klasztorach, lub też całe stronice wyrzynane w drzewie i odbijane na papierze, co również wymagało ogromnej pracy i trudu. Nic też dziwnego, że książki były drogie, a posiadanie ich stanowiło cały majątek. Dopiero od wprowadzenia przez Gutenberga ruchomej czcionki książka stała się tańszą i z większą łatwością mogła się rozpowszechniać.
Drukarstwo, a z niem i czcionka przeszły od czasów Gutenberga ogromną ewolucję. W dawniejszych czasach drukarz był jednocześnie grawerem i odlewaczem czcionek, i wyrabiał je dowolnie, nie krępując się żadnemi prawidłami w wyborze kształtu i wielkości. Obecnie wszystko zostało unormowane przez odpowiednie prawidła i reguły, a niestosowanie się do nich we współczesnem drukarstwie jest nie do pomyślenia.
Czcionka jest to słupek wysokości 24 mm, wykonany ze stopu kilku metali. W skład tego stopu wchodzą ołów 80—85%, antymon 12—16% i cyna 3—4%; w niektórych państwach, jak np. w Anglji, dodaje się jeszcze niewielką domieszkę miedzi.
Strona:M. Arct - Jak powstaje książka.djvu/21
Ta strona została uwierzytelniona.
II. Zecernia.
