Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/471

 SzaSza 

463

---

kiej połączenie dwu stóp wierszowych w jedną, dipodja; w astronomji: złączenia i opozycje księżyca t. j. nów jego i pełnia.

Szabas ob. Sabbat

Szaber n. kamień drobno tłuczony sypany na drogę bitą.

Szablon f. modła, wzór, według którego robota ma być wykonana; wykrój deski lub blachy według rysunku, używany przez mularzy do wyrabiania gzymsu na świeżej zaprawie wapiennej lub gipsowej przen. pomysł, któremu brak oryginalności, naśladowanie oklepanych, utartych, pospolitych wzorów.

Szablonowy f. wykonany według wzoru; pozbawiony oryginalności, świeżości pomysłu; banalny, pospolity, oklepany.

Szabrować n. pokrywać ściany wapnem lub gliną, wciskając w nie kawałki cegły i kamienia.

Szach pers. tutuł monarchy w Persji; w grze w szachy: ostrzeżenie króla.

Szach-mat pers. w grze w szachy przegrana.

Szachownica, tablica kwadratowa do gry w szachy podzielona na 64 kwadraty (dawniej na sto), naprzemian czarne i białe; pola w szachownicę: pola dworskie i włościańskie na przemian leżące.

Szachrować n. oszukiwać, nieuczciwie handel prowadzić; w grze: postępować przeciw regułom, nieuczciwie starać się o wygranę.

Szacht n. w górnictwie: szyb, otwór w kopalni; wnętrze pieca do wytapiania surowca.

Szachy pers. gra, polegająca na kombinacji ruchów rozmaitych figur ustawionych na szachownicy; figury do gry szachowej.

Szafir g. odmiana korundu szlachetnego, drogi kamień przezroczysty, barwy ciemno niebieskiej.

Szafot f. rusztowanie, na którem spełniają karę śmierci na skazanych; gilotyna.

Szafować n. rozdawać, trwonić, marnować.

Szafunek n. rozdawanie, nadmierne wydawanie, trwonienie.

Szagryn f. skóra rekina szorstka (z powodu ziarnistych kostek wewnątrz zawartych); starannie wyprawna skóra z grzbietu konia, osła lub kozła dro-