Strona:M. Arcta Słownik Staropolski.djvu/0821

Wypraw, p. Wyprawa.

Wyprawa, wypraw, 1) wykład, tłómaczenie (W. snu); 2) usprawiedliwienie, tłómaczenie; 3) uprawa, studja, nauka (udał się do wyprawy języka łacińskiego); 4) ekspedycja (W. posłów; powierzył mu całą wyprawę listowną do papieża).

Wyprawca, 1) tłómacz, wykładacz, objaśniacz (W. historji; W. snów); 2) pies leniwo goniący zwierza; 3) oprawca.

Wyprawić, niedok. wyprawiać, wyprawować, 1) wyrazić, wypowiedzieć, wyłożyć, wysłowić co (temi słowy rzecz swoją wyprawiła; wyprawił wszystko, co widział = oznajmił, opowiedział; W. swe zdanie); 2) wyjaśnić, wytłómaczyć (W. przypowieść); 3) rozwiązać, załatwić, zbyć (tem kwestję krótko wyprawił, iż niepotrzeba więcej); 4) niedok. rozumować, dowodzić, rozprawiać (W. o dogmatach); 5) zasłonić, wyzwolić, obronić, uwolnić (więzienie podjąć, abo jakiem rękojemstwem W.; W. kogo z więzienia; W. bydło zajęte = wykupić); 6) zrobić prawym, wyprostować, poprawić (W. obyczaje dzieci); 7) W. członek wywichnięty = wprawić w swoje miejsce; 8) wywabić, wyczyścić (W. plamę; W. złości w sercu; W. zboże na gumnie = wywiać; W. kruszec ogniem = wypławić, wyczyścić w ogniu); 9) wytrawić (białe głowy czarnawe, gorętsze będąc, ciepłem swojem mleko lepiej wyprawują; 10) sprawić, oprawić, wypaproszyć (W. drób, ryby); 11) wypracować, wydoskonalić, wyrobić, wykształcić (W. naukę, sztukę; księgi łacińskie wyprawieńsze, niż greckie; W. sobie rozum nauką); 12) wytresować, wy-