moc swą bierze; nauki moc brały = wzmagały się; zwyciężając wciąż, brali siłę = nabierali sił, wzmagali się na siłach); 6) przywłaszczyć (brali sobie wybieranie papieża; już to sobie wzięli, aby biskupów mianowali); 7) brać rowy, przekopy = kopać, bić, prowadzić; 8) do Czech posyłają, biorąc jeden rok za drugi, około 55000 wołów = rok w rok, przecięciowo co rok); 9) brać co = nabierać czego (brać gust do czego, podejrzenie, nadzieję; brać serce do czego, odwagę; brać złe serce do kogo = zacząć go nienawidzieć; serce brać = nabierać odwagi, ośmielać się); 10) W. dokąd = zwrócić, skierować, poprowadzić (gościniec bierze w prawą = idzie, zwraca się, prowadzi; niektórzy na to zezwolili, niektórzy do braci wzięli = zostawili zdaniu braci); W. do kogo = zaapelować; 11) przybrać (W. minę, postać smutną, wesołą); 12) koń bierze ciało, bierze na się ciało = nabiera; tyje; 13) brać ciało = kształtować się cieleśnie (wszyscy ze krwi matek ciała biorą; wziął ciało z żywota swej matki); 14) W. na się = ściągnąć na się (W. na się przekleństwo); 15) brać albo brać w się = mieścić, prcyjmować (wór ten dużo bierze; Dunaj bierze (albo: bierze w się) 60 rzek; jakoby nasz język łacińskich nauk nie mógł w się W = nie wystarczył im swoim zasobem); 16) brać co w się = przyjmować, wciągać; nabierać czego (wełna nie każdą farbę bierze; dziecię bierze w się z pokarmem sposób życia mamki; wino u dna bierze w się smak lagrowy); 17) W. co do głowy, w rozum = wziąć pod rozwagę, na rozum;
Strona:M. Arcta Słownik Staropolski.djvu/0865
Ta strona została uwierzytelniona.