Zaćmienie w mieszku, w kieszeni = pustki.
Zaćmiwać, p. Zaćmiać.
Zaćpać, zapchać, zamulić (pęcherz mułem piaszczystym zaćpany; zaćpanie śledzionej i wątroby ziele to otwiera).
Zaćwierdzać, p. Zaćwierdzić.
Zaćwierdzić, niedok. zaćwierdzać, zatwierdzić; zatwardzić.
Zad, 1) na Z., po Z., w Z. = w tył, w tyle, z tyłu (włożył przód na Z.; posłali z nią wiele sług na przód i na Z.; koń na przód kowany, na Z. bosy; rozstawia po Z. siebie przewodniki, aby za nim prowadzili hetmana; kamienie w Z. przez głowy ciskali); 2) w Z. = nazad, napowrót; 3) po zadzie, na zadzie = w tyle; 4) z zadu = z tyłu.
Zadać, niedok. zadawać, 1) dać zadatek; 2) zawiesić, zaczepić (szaflik zadany za ucho na gwóźdź); 3) zadają sobie i t. d. = idą o pierwszeństwo (zadają sobie w trąbieniu, popisują się trąbieniem jeden nad drugiego; zadawać sobie wzajemnie słowa nieuczciwe); 4) niechby uderzył moje dziecko, oj, zadałbym ja mu! = dałbym, pokazałbym mu, poczułby mnie); 5) udać, zmyślić (Z. sobie chorobę); 6) Z. ciastu = zakwasić ciasto); 7) oddać, posłać (Z. syna do szkoły).
Zadar, darmo.
Zadatny, tyczący się zadania czego, np. trucizny (przyprawy zadatne).
Zadawnić, zatrzeć wskutek dawności, przedawnić (czas zadawnił hańbę).
Zadawność, przedawnienie.
Zadawny, przedawniony, zadawniony.
Zadąć, niedok. zadymać, 1) księżyc zadęty = zachmurzony, zadymką zakryty; 2) Z. na sowę, Z. sowę = spuścić z to-
Strona:M. Arcta Słownik Staropolski.djvu/0884
Ta strona została uwierzytelniona.