Ospałość, Ospalstwo, skłonność do długiego spania; gnuśność, niedbalstwo, lenistwo; w med., śpiączka chorobliwa.
Ospały, lubiący długo spać; przen., ciężki, gnuśny, leniwy, ociężały, apatyczny, odrętwiały, obojętny, niezaradny, bezczynny, niedołężny.
Ospica, krosta ospowa; każda wysypka krostowata.
Ospowacieć, dostawać dziobów po ospie, stawać ś. ospowatym.
Ospowatość, znaki na skórze po przebytej ospie, plamy ospowate, kropkowatość podobna do ospy.
Ospowaty, mający znaki na twarzy od ospy, zepsuty przez ospę, dziobaty.
Ospowy, przym. od Ospa; o. limfa = płyn surowiczny z krowianki do szczepienia ospy; o-wa krosta = ospica.
Osrebrzać, dok. Osrebrzyć; srebrem powlekać, posrebrzać; o. ś., okrywać ś. srebrem; okrywać ś. czymś, mającym blask srebra (np. łzami, rosą, siwizną).
Osromocać, dok. Osromocić; okrywać sromotą, zhańbiać, znieważać, bezcześcić.
Osrożać, rozdrażniać, oburzać, podburzać, rozjątrzać; o. ś., rozsrażać ś., rozjątrzać ś., stawać ś. srogim.
Ossać — p. nied. Osysać.
Osseina, łć., organiczna substancja, zawarta w kościach i nadająca im elastyczność.
Ostać, zostać ś., pozostać; ostańcie z Bogiem = formuła przy pożegnaniu; utrzymać ś., stojąc na nogach; o. ś., pozostać, zostać ś.; utrzymać ś., dosiedzieć, wytrwać; ocaleć, dotrwać, nie upaść, dotrzymać się.
Ostalgja, gr., ból kości.
Ostalić, okryć stalą, uzbroić; przen., zahartować.
Ostarzeć się, zestarzeć ś., przestarzeć ś., stracić na świeżości.
Ostatecznie, przysł. od Ostateczny; po raz ostatni; koniec końców, w końcu, wreszcie, nakoniec; w ostateczności, zresztą, w ostatnim razie, jeśli nie można inaczej; stanowczo, bez apelacji.
Ostateczność, ostatni środek, ostatnia sposobność, ostatni stopień, krańcowość, kres; brak miary, przesada, zbytek.
Ostateczny, bezwzględnie ostatni, po którym inny już nie nastąpi; sąd o. = ostatni sąd nad duszami ludzkiemi; termin o. = po którym inny nie będzie już wyznaczony; krańcowy, skrajny, nadzwyczajny; środek o. = rozpaczliwy; stanowczy, nieodwołalny, bezapelacyjny (wyrok o.).
Ostatek, to, co zostało, szczątek, reszta; o-i ludzi świętych = relikwje; gonić o-iem, o-ami = wydawać resztę zasobów pieniężnych, być blizkim ruiny; gonić o-ami sił = być blizkim ich wyczerpania; o-i ze stołu = niedojadki, resztki, ogryzki; koniec, schyłek, kres; przyjść na o-u = ostatnim; usiąść na o-u = na samym końcu; wytrwać do o-a = do końca, dopóki tylko można; bronić ś. do o-a = póki sił staje, do upadłego; w lm., o-ki, ostatnie trzy dni karnawału przed wielkim postem, zapusty; na o., przysł., w końcu, nareszcie, nakoniec; do o-a = do reszty, zupełnie, ze wszystkim.
Ostatni, taki, po którym już żaden inny nie nastąpi; pierwszy raz i o. = jedyny raz; o-a wola = testament; o-e Olejem św. namaszczenie = przygotowanie na śmierć; o-a posługa = nawiedzenie umierającego, uczestnictwo w pogrzebie; chodzić na o-ich nogach = być blizkim śmierci; o kobiecie ciężarnej = być blizką rozwiązania; walczyć do o-ego, do o-iej
