Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/1045

Ta strona została skorygowana.

bania, cięcia i t. p.); o. na powierzchni = chropowaty, szorstki (o. język u kota); ostro ścięty, urwisty, prostopadły (o-e brzegi rzeki); wrzaskliwy, przenikliwy (o. krzyk); cierpki, kwaśny (smak o.); cięty, zjadliwy, uszczypliwy (o. dowcip); mroźny, przenikliwy, siekący, dojmujący, tęgi (o-a zima, o. wiatr); bystry, przenikliwy (o. wzrok); srogi, surowy, bezwzględny (o. wyrok, o-a krytyka; o-a wymówka); nabój, ładunek o. = z kulą, nie z prochem tylko, kąt o. = w gieometrji mniejszy o. prostego; o-e pole = zmarzła ziemia z grudą, polowanie po takiej ziemi; o. przebieg choroby = szybki, gwałtowny, nieprzewlekły; na o-e z kim gonić = potykać ś. na turniejach ostrą bronią, przen., po nieprzyjacielsku z kim sobie poczynać; zetrzeć ś. z kim na o-e = poróżnić ś. z kim na dobrze, pokłócić ś. w gwałtowny sposób.

Ostryga, małż morski bezgłowy jednomuskułowy, jadalny (fig.).

Ostrygojad, ptak z rzędu siewkowych, podrzędu kuligów, rodziny siewek (f.).

Ostrze, ostry brzeg czego, śpiczasty koniec czego; część metalowa jakiegoś narzędzia, służąca do krajania, rąbania, cięcia i t. p. (scyzoryk o dwu o-ach); o. noża, o. szabli = brzeszczot, klinga.

Ostrzecp. nied. Ostrzegać.

Ostrzegacz, ten, który ostrzega, przestrzega; przyrząd ostrzegający.

Ostrzegać, dok. Ostrzec; przestrzegać, uprzedzać, zawiadamiać kogo, by się miał na baczności, aby był ostrożny; o. ś. wzajemnie, dawać znać o czemś grożącem.

Ostrzegawczy, odnoszący ś. do ostrzegania (znak o. = ostrzegający); barwy o-e u zwierząt = jaskrawe, przestrzegające o ich jadowitości i t. p.

Ostrzeliwać, dok. Ostrzelać i Ostrzelić; przyzwyczaić do huku strzelby, strzałów, zahartować w boju (żołnierz ostrzelany = który był już w boju); o. plac = strzelać w powietrze z pistoletu, nie znalazłszy przeciwnika na placu, wyznaczonym na pojedynek; żart., załatwiać coś bez udziału spóźniających ś.; osłaniać, bronić swemi działami (o. bastjon); strzelać do czego, obrzucać strzałami (o. miasto, mury, lazaret); o. ptaka = kilka razy strzelać do ptaka i nie trafić go, zrobić go przez to płochliwym; o. ś., bronić ś. strzelając; przen., oswajać ś., przywykać do czego.

Ostrzenie, robienie jakiego narzędzia ostrym, wyostrzanie, naostrzenie.

Ostrzeń, roślina z rodziny ogórecznikowatych, psi język (fig.).

Ostrzeszek, okap dokoła strzechy.

Ostrzeszyn, roślina z rodziny marantowatych.

Ostrzew (-wia), belka a. drąg ze szczeblami wpuszczonemi na wylot, a. z wystającemi sękami do włażenia po nich (fig.).

Ostrzeżek, rodzaj daszka u jarzma, ażeby nie odparzało karku.

Ostrzeżenie, udzielenie przestrogi; przestroga, napomnienie.

Ostrzępić, Obstrzępić, napuszyć, najeżyć, otoczyć strzępkami, czyli rozmaitemi wycinaniami; zrobić strzępiastym naokoło, osiepać.

Ostrzycp. nied. Ostrzygać.