skrytykować, ostro zganić, schlastać; ciąć, rozciąć, przeciąć za jednym zamachem; napisać dużo za jednym zamachem; machnąć, przekreślić, przemazać; powiedzieć coś złego przez nieuwagę; skoczyć; C. ś., uderzyć się, bić się, walać się.
Chleb, pieczywo (duża bułka ciasta) z zaczynionej mąki i ziarn zbożowych. C. biały = pszenny; C. pytlowy, sitny = przesiany przez pytel, sito; C. razowy, razowiec, C. czarny = nieprzesiany: C. suchy = bez masła; C. przaśny = bez kwasu; C. czerstwy = mający kilka dni; C. komyśny = żołnierski: C. pszczelny = zarobiony miodem pyłek kwiatowy, którym pszczoły karmią swe larwy; C. żywota = Przenajświętszy Sakrament; życie, żywność, pokarmy, posiłek, pożywienie, sposób do życia, utrzymanie, życie, byt, dobrobyt, majątek, zamożność; zarobek, posada; służba, obowiązek; dla C-a = dla zarobku, aby żyć; za C-em = za zarobkiem, w poszukiwaniu pracy; podziękować za C. = za służbę: C. powszedni rzecz zwyczajna; C. wysłużony = zapewnione utrzymanie na starość jako nagroda za zasługi lub za wieloletnią prace: być na łaskawym C-ie = na utrzymaniu z łaski; nie z jednego pieca C. jadał = bywalec; C. bodzie = robi dumnym.
Chleb św. Jański, rożki, owoc (strąk) szarańczynu, o obfitym miodowym miękiszu, jadalny (f.).
Chlebek, chlebuś, zdr. od Chleb.
Chlebnica, dzieża do chleba, łopata do wkładania chleba do pieca.
Chlebny, przym., od Chleb; w chleb (żyto) bogaty; p. Chlebowy.
Chlebodajny, urodzajny, żyzny; dający utrzymanie, dochodny.
Chlebodawca, dający pracę, utrzymanie, zarobek, pracodawca; dobroczyńca, dobrodziej.
Chlebodawczyni, dająca pracę, utrzymanie, żywiąca, gospodyni, żywicielka.
Chleborodny, (grunt) rodzący zboże czyli chleb, chlebodajny.
Chlebowe, pieniądze, które dają na chleb zamiast samego chleba, strawne.
Chlebowiec, drzewo chlebowe, drzewo z rodziny pokrzywowatych, o wielkich mączystych owocach, dostarczających pożywienia, podobnego do chleba (fig.).
Chlebowy, przym. od Chleb; drzewo chlebowe, p. Chlebowiec.
Chlew, budynek przeznaczony na pomieszczenie dla świń; pgrdl., brudna izba.
Chlewnia, gospodarstwo chlewne, racjonalna hodowla świń, chów świń; trzoda chlewna, nierogacizna.
Chlewny, przym. od Chlew; trzoda chlewna = świnie.
Chlip! Chlip! odgłos chłeptania jakiego płynu; łkanie, płacz.
Chlipać, dok. Chlipnąć, łykać, zaczerpywać napoju ustami; chłeptać, łkać, szlochać.
Chliptać — p. Chłeptać.
Chlor, gr., pierwiastek chemiczny, metaloid, gaz gryzący, duszącego zapachu, barwy żółto-zielonawej, istniejący tylko w związkach.
Chloral, połączenie chloru z bezwodnym alkoholem, płyn o przenikliwym zapachu, używany w medycynie do uśmierzania bólu i usypiania.
Chloran, sól kwasu chlornego.
Chlorek, związek chemiczny chloru z innym pierwiastkiem; C. wapna, proszek biały, służący do dezynfekcji, bielenia i t. d.