Chodzić, iść, przenosić ś. z miejsca na miejsce na własnych nogach, stąpać; bywać, uczęszczać, nawiedzać; C. na bałyku, na czworakach, raczkiem = raczkować; C. na przechód = z potrzebą, do ustępu, do wygódki; C. po domach = obchodzić mieszkania, nawiedzać; C. do roboty = wynajmować się; C. (po): zdarzyć się, szerzyć się (choroby, przypadki, nieszczęścia); przechadzać ś., spacerować; C. za kim, czem, około czego = pilnować, zajmować ś., prowadzić, krzątać ś., robić starania; C. koło siebie = pamiętać o sobie, zabiegać dla siebie; C. na co = na lekcje, uczyć ś., słuchać wykładu, studjować co; C. do zakładu jakiego = uczyć ś. czego; C. w czem = ubierać ś.; nosić ś.; C. czysto, brudno; chodzą pociągi, karetki = kursują, jeżdżą; zegar chodzi = mechanizm jego jest w ruchu, nie jest zepsuty; klucz w zamku ciężko chodzi = obraca się z trudnością; ciarki chodzą po ciele = zimno, dreszcze, uczucie strachu przebiega po ciele, przeszywa; C. = iść, wypływać, wynikać (kara za występkiem chodzi); C. w parze z czem = łączyć ś., zgadzać ś., jednoczyć ś. z czem; C. dzierżawą, dzierżawić; C. = szerzyć ś., rozchodzić ś., krążyć, obiegać (wieści, pogłoski); C. prostą drogą = być otwartym, prawym; C. krętemi ścieżkami = uciekać ś. do wybiegów, kłamstw, kręcić; nieos. chodzi, chodziło idzie, szło, tyczy się, być zagrożonym (np. tu chodzi o jego życie, o honor, o pieniądze, o byt); o co wam chodzi: czego chcecie? o co się ubiegacie?
Chodziwy, wytrzymały w chodzeniu, dobry do chodu.
Choina, sosna, choja, chojka, chojak, chojar; gałęzie drzew iglastych; nieduży las sosnowy.
Choinka, młoda sosenka; lasek choinowy; sosenka wigilijna dla dzieci, ubrana świeczkami i łakociami (f.).
Choja, chojak, chojar, chojka — p. Choina, sosna.
Chojniak, lasek złożony z choin; młoda choina.
Cholera, gr., epidemiczna choroba zakaźna, objawiająca ś. biegunką, wymiotami i kurczem; przekleństwo; człowiek gniewliwy, zły; bieda, utrapienie, nieszczęście.
Choleryczny, dotknięty cholerą; przeznaczony dla chorych lub zmarłych na cholerę; C. temperament = gniewliwy, żółciowy.
Choleryk, człowiek gniewliwy, popędliwy, żółciowy, impetyk.
Choleryna, bar. silna biegunka.
Cholewa, górna część buta, obejmującą łydkę (fig.); smalić cholewki = umizgać ś., zalecać ś. do panny; z gęby C-ę robić = zaprzeczać temu, co ś. pierwej powiedziało, nie dotrzymać słowa; gęba jak C. = człowiek dużo gadający; głupi; wszetecznica, tłuk, wycieruch.
Chołodziec, prow., chłodnik, zupa z botwiny i śmietany z lodem.
Chomąt, Chomąto, część uprzęży, kształtu owalnego, wkładanej koniowi na szyję (fig.); chodzić jak w chomącie: chodzić sztywno, jakby kij połknąć.
Chomik lub skrzeczek albo piesek ziemny, zwierzątko ssące z rzędu gryzoniów, żywiące się ziarnami zbóż, których zapasy gromadzi w norze.
Chondryna, gr., klej chrzęstny wydobywany z chrząstek przez gotowanie ich, chrząstnik.
