Chopać, chopnąć, uderzyć gwałtownie, buchnąć; C-nąć się, pobiec prędko, podskoczyć.
Chorał, psalm, pieśń religijna śpiewana chórem; utwór muzyczny z pieśni religijnej ułożony.
Chorągiew(-gwi), drzewce, drążek z przybitym w górnej części kawałem tkaniny jedno- dwu-, lub trójbarwnej (fig.), przyozdobiony nieraz herbem państwa albo obrazem świętym, służący jako godło, sztandar, znak państwowy, bractwa, cechu, wojska, stowarzyszenia; proporzec; C. rozwinąć = ogłosić wojnę; C. opuścić = poddać się, dezerterować; C. okrętowa = flaga, bandera; C. wywieszona dla uczczenia, dla ozdoby = flaga; oddział jazdy.
Chorągiewka, mała chorągiew; znak wskazujący kierunek wiatru (f.), wiatrowskaz; część pióra ptaków złożona z osi i promieni, osadzonych z obu stron na niej (fig-); człowiek nie zdecydowany, wahający się; zwinąć chorągiewkę = dać za wygranę, ustąpić, wycofać się zręcznie; usunąć się.
Chorągiewny, Chorągwiany, należący do chorągwi, żołnierz.
Chorążanka, córka chorążego; dziewica niosącą chorągiew albo feretron w czasie procesji.
Chorąży, noszący chorągiew przed wojskiem, porucznik; urzędnik wojskowy w dawnej Polsce; wyznawca czego, propagator.
Chorążyc, syn chorążego.
Chorążyna, żona chorążego.
Chorej — p. Trochej.
Choreografja, gr., sztuka oznaczania kroków tanecznych znakami; nauka tańca, nauka baletnicza.
Choroba, brak zdrowia, słabość, niemoc, niedomaganie, cierpienie; zła skłonność, ujemny objaw duchowy; człowiek zły, niedobry; C. ostra = powstająca nagle i szybko przebiegająca; C. wilcza: zmyślona, udana; C. angielska — p. Krzywica; wielka C. lub C. św. Walentego — p. Epilepsja, padaczka; C. morska = powstająca wskutek kołysania się statku na pełnem morzu, odznaczająca się wymiotami; nieszczęście, licho, djabeł.
Chorobliwy, zapadający często na zdrowiu, mający złe zdrowie, mizerny, niezdrowy, oznaczający chorobę, nienormalny stan fizyczny; nienaturalny, nienormalny, wypaczony; pełen myśli niezdrowych, dziwaczny.
Chorobotwórczy, wywołujący chorobę (bakterje chorobotwórcze).
Chorografja, gr., opis jakiego kraju lub okolicy.
Chorologja, gieografja roślin i zwierząt, rozmieszczenie ich na powierzchni ziemi.
Chorować, być chorym, słabym, cierpiącym, źle się mieć, cierpieć fizycznie: — C. na co = być owładniętym manją czego, mieć manię czego, udawać, grać rolę czyją; — C. na kieszeń = nie mieć pieniędzy.
Chorowity, skłonny do chorowania, zapadający często na zdrowiu, mizerny.
Choróbsko, zgr. od Choroba; brzydka choroba.
Chory, niezdrowy, słaby; dotknięty chorobą, cierpiący, pacjent.
Chorzeć, chorować, podlegać chorobie.
Chorzuchny, chorzutki, zdr. od Chory; bardzo chory.
Chowacz, maleńki chrząszczyk czarny lub ciemno-brunatny z ryj-
