Cieśnina, ciasne przejście: wązki pas wody dzielący dwa lądy a łączący dwa morza (f.); w wojsk. przejście ukryte.
Cieśń (-ni), miejsce ciasne, zwężone, ciasnota; ścisk, ciżba: więzy, kluby, ucisk.
Cietrzew, ptak kurowaty z ogonem lirowatym (fig. ); człowiek łatwo, prędko się unoszący, zawadjaka, gapa, gawron.
Cię, ciebie, 4-ty przyp. od Ty.
Cięcie, rz. od Ciąć; jednorazowe rozkrajanie; uderzenie ostrym narzędziem; cios, raz, szrama od Cięcia; C. w leśn., przestrzeń, na której w danym roku przypada drzewo do wycięcia; wycinanie drzewa; przycinanie gałązek drzew owocowych; C. cesarskie, operacja, polegająca na rozcięciu jamy brzusznej i macicy, w celu wydobycia płodu.
Cięciwa, sznurek a. struna rozpięta na łuku, wyrzucająca strzałę w cel zamierzony (fig.); lin ja prosta, łączącą końce luku, okręgu koła (fig.); ścięgno, sucha żyła; największa wewnętrzna szerokość sklepienia.
Cięga, znak od Cięcia, pręga, kresa, szrama; C-gi (-ów), chłosta, bicie; ostra kara; porażka: ostra krytyka, besztanina; nieszczęście losowe, klęska, bolesne straty.
Cięgiel (-gla), deszczułka u skrzypiec, do której przymocowują się jednym końcem struny (fig.): pociągacz, drążek zwrotniczy.
Cięgiem, przysł., ciągle.
Cięgło, przyrząd przy wozach kolejowych, łączący z sobą wagony (fig.).
Cięgota, myśl., wydawanie głosu (mówiąc o kuropatwie): gdakanie.
Cięty, imiesł. od Ciąć; zraniony uderzeniem broni siecznej, uderzony czymś giętkim; pochodzący od cięcia (rana); bańki C. = bańki stawiane na skórę wprzód naciętą; przen. wymowny, dowcipny, umiejący się odciąć, wygadany, wyszczekany, ostry w słowach, dobrze się broniący, zjadliwy, kuty: podpiły, pijany, urżnięty; kwiaty C-e = ścinane.
Ciężar, waga ciała czyli ciśnienie na podstawę; miara ciężkości; rzecz ciężka, obciążająca, przedmiot dużo ważący, brzemię; C. właściwy czyli gatunkowy = stosunek ciężaru ciała do ciężaru wody dystylowanej w 4 stopniach ciepła przy jednakowej objętości: C. bezwzględny = ilość jednostek wagi równoważąca ważone ciało; C. brutto = ryczałtowy; rzecz trudna do spełnienia, powinność, obowiązek ciężki; powinność, obowiązek (podatkowy); w lm. C-y = bagaże: długi na nieruchomości, służebności; zobowiązania: być komu C-em, uważać,, że się sprawia komu zbyteczny kłopot, że się naraża kogoś na wydatki na siebie.
Ciężarek, kawałek żelaza lub mosiądzu o oznaczonym ciężarze (łut, funt i t. p.), który się kładzie na szalki, wagi, gwicht (fig.); kawałek metalu, który się dokłada lub przywiesza, aby rzecz była cięższą.
