Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/148

Ta strona została skorygowana.

Cyganić, oszukiwać, szachrować, kręcić, matać.

Cyganieć, stawać się podobnym do cygana; stawać się szachrajem, włóczęgą.

Cyganka, kobieta z plemienia cyganów (fig.); kobieta ogorzała, ciemnej cery, twarzy i czarnych włosów; przen. szachrajka, oszustka, sprytna; wróżka; taniec ludowy na Rusi litewskiej; gatunek gruszki; w myśl. kiepska strzelba.

Cygański, należący do cygana; szalbierski, szachrajski; żywot C. = tułaczy, włóczęgowski; po C-u = po szachrajsku, kłamliwie, po szalbiersku: słowo C-ie = kłamliwe, z zamiarem niedotrzymania.

Cygaretka, fr., włóknisty tytuń, owinięty liściem tytuniowym, służący do palenia jak cygaro; papieros.

Cygarnica, rurka mniej lub więcej ozdobna do utrzymywania cygara podczas palenia (fig.): futeralik lub pudełko kieszonkowe na cygara.

Cygaro, liście tytoniowe skręcone wzdłuż w formie wałeczka i okryte liściem lepszym, służące do palenia (fig.).

Cyjan, gr., związek azotu i węgla, gaz bezbarwny o silnym zapachu.

Cyjanek, sinek, związek cyjanowodoru z tlenkami metalów.

Cyjanian, sól kwasu cyjanowego.

Cyjanit, błękiciec, minerał, kamień szlachetny.

Cyjanotypja, sposób używany w fotografji, do otrzymywania pozytywy, zabarwionej na kolor niebieski.

Cyjanowodór, kwas pruski, związek cyjanu z wodorem, płyn bezbarwny, zapachu gorzkich migdałów (jedna z najsilniejszych trucizn).

Cyjanoza, choroba odznaczająca się sinieniem ciała.

Cyk! cyk! odgłos poruszającego się wahadła zegarowego.

Cykać, cyknąć, wydawać dźwięk podobny do brzmienia cyk; pić powoli, kroplami; sączyć.

Cykada, owad Piewik (ob.).

Cykas, sagowiec, roślina z gromady nagozalążkowych, z pokroju podobna do palmy, o koronie z dużych liści pierzastych, dostarczająca saga w gorszym gatunku; roślina cmentarna i używana podczas uroczystości kościelnych (fig.).

Cykasowate, gromada roślin nagonasiennych, podobnych z wyglądu do paproci drzewiastych, rosnących w krajach gorących.

Cykata, roślina z rodziny pomarańczowatych; łupiny z owoców tej rośliny smażone w cukrze; skórka cytrynowa, pomarańczowa lub melonowa w cukrze smażona.

Cykl, gr., okrąg, okres, perjod czasu, pewna ilość lat, po których upływie pewne zjawiska stale się powtarzają; szereg zdarzeń, faktów, utworów sztuki, stanowiących pewną łączność między sobą; oznaczona liczba przedstawień np. teatralnych, koncertów; C. kalendarzowy = perjod lat 15-tu powtarzający się, indykcja rzymska, poczet rzymski; mały poemat grecki; maszyna do jazdy, nogami poruszana.

Cyklamen, łć., gduła, fijołek alpejski, roślina z rodziny pierwiosnkowatych,