Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/150

Ta strona została skorygowana.

strunami lub tabliczkami metalowemi albo szklanemi, w które pałeczkami się uderza przy graniu (fig.); C-y, instrument muzyczny, składający się z dwóch wklęsłych talerzy spiżowych, które uderzane o siebie, wydają dźwięk metaliczny; dzwon u zegara, bijący godziny; głupiec, dureń, bałwan; tylna część ciała, tyłek (wali jak w cymbały).



Cymborjum, łć., — p. Cyborjum.

Cymes, węg., wybór, coś najlepszego, śmietanka (towarzystwa).

Cymolja, odmiana glinki brudno-białej, używana zamiast mydła do prania i do wywabiania plam.

Cyna, pierwiastek chemiczny, jeden z metali, o kolorze srebrzystym, używany na odlewy i stopy, do pobielania naczyń miedzianych i żelaznych, do srebrzenia luster.

Cynadry (u zwierząt ssących) nerki; potrawa z nerek.

Cynamon, łć., łyko i warstwa wewnętrzna kory drzewa cynamonowego, używana jako przyprawa do potraw: palić jak C-em = palić w piecu skąpo, cienkiemi kawałkami drzewa; drzewo drogie jak C. = bardzo drogie.

Cynamonowiec, drzewo cynamonowe, drzewo z rodziny wawrzynowatych, którego kora dostarcza cynamonu (f.).

Cynamonowy, przym. od Cynamon; C. kolor = bronzowy, brunatny.

Cynamonówka, wódka przepalana z cynamonem.

Cynchona, drzewo dostarczające chiny, chininy, cynchoniny.

Cynchonina, alkaloid, znajdujący się w korze drzew chinowych.

Cyndelinp. Sandałowe drzewo.

Cyndloch, nm., zapał u strzelby.

Cynegietyka, gr., łowiectwo, myśliwstwo.

Cynematykap. Kinematyka.

Cynerarja, rośl. — p. Popielnica.

Cynestezja, gr., zdolność odczuwania i oceniania ruchów ciała własnego.

Cynetyczny, polegający na ruchu (teorja, energja).

Cynetykap. Kinetyka.

Cynfolja, nm., stanjol, bardzo cienkie blaszki cynowe, używane do owijania tabaki, herbaty, czekolady i artykułów spożywczych.

Cyngiel, nm., haczyk pod zamkiem strzelby, za poruszeniem którego kurek bije w panewkę (fig.).

Cyngować, nm., kuć żelazo, trzymając je obcęgami przy kuciu.

Cyniczny, przym. od Cynik, bezwstydny, nieprzyzwoity, nieobyczajny, wyuzdany.

Cynik, gr., zwolennik cynizmu, człowiek bezwstydny, bezczelny, wyrażający się bezczelnie, z lekceważeniem o rzeczach szlachetnych.

Cynizm, dawniej pojęcie, że człowiek powinien żyć w stanie zupełnej prostoty; później filozofja albo etyka uznająca za jedyne kryterjum dobra: zadowolenie potrzeb zwierzęcych; dziś, jest to niedbanie o przyzwoitość i wyrażanie się lekceważące o rzeczach wzniosłych, powszechnie szanowanych; niekrępowanie się ideałami w postępowaniu; zachowanie się bezwstydne, nieobyczajne, bezczelność.

Cynk, nm., pierwiastek chemiczny, metal koloru niebieskawobiałego, używany na odlewy, blachy, płyty drukarskie i t. p.; brać na C., w stolarstwie, ciesielstwie spajać z sobą kawałki drzewa, ścianki za pomo-