Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/159

terminie; w sam C. = w pożądaną chwile, we właściwej porze: przed C-em = zawcześnie, dawniej, przed laty; C. po temu = już nadeszła pora; do C-su = do pewnego terminu, do jakiegoś kresu; w C. = dosyć wcześnie, zawczasu; w ów C., w C-sie = wtedy, gdy, podczas; z C-sem = stopniowo, wolno, kiedyś, w przyszłości; za wszystkie C-sy = za całą przeszłość; każdego C-su = zawsze, o każdej porze; do tego C-su = do tej pory, dotąd; od tego C-su = od tej pory, odtąd; od C-su do C-su = w pewnych odstępach, nie ciągle, kiedy niekiedy: w swoim C-sie = we właściwej porze; każda rzecz ma swój C. = wszystko się doczeka właściwej dla siebie pory; komu w drogę temu C. = kto ma iść lub jechać, nie powinien się spóźniać, czasu tracić; na C-sie = we właściwej porze, na dobie, rzecz, fakt zgodny z chwilowemi upodobaniami ogółu, zajmujący w danej chwili opinję publiczną (koncept na C-sie); po C-sie = zapóźno; C-su = podczas (c. wojny); swego C-su = niegdyś, dawniej; C. roboczy = pora, część dnia, przeznaczona na pracę, na zatrudnienie; tracić C. = nic nie robić, marnować drogie chwile, próżniaczyć się; korzystać z C-su = robić dobry użytek z wolnych chwil, użytecznie się zajmować; zyskać na C-sie = opóźnić pewien ostateczny termin, zyskać pożądaną zwłokę; dla zabicia C-su = zajmować się byle czem dla uniknięcia nudów; używać C-u = bawić ś., żyć przyjemnie, ucztować; szkoda C-su i atłasu = szkoda daremnych starań i kosztów; ząb C-su = ślady zgrzybiałości, zmiany jakie prowadzi za sobą starość, wiek podeszły, długie istnienie; zmysł C-su = poczucie wymagań chwili; duch C-su = usposobienie umysłów w danej epoce, kierunek poglądów i przekonań; córa C-su = p. Córa; dobre C-y = warunki życia pomyślne; złe C-y = warunki życia niepomyślne, klęski; w dobrym C. = w szczęściu; w złym C. = w nieszczęściu; w zły C. = w niepomyślną chwilę; ciężkie C-sy = trudne, niepomyślne, złe warunki życiowe; szkolne C-sy = lata spędzone w szkole; ogórkowe C-sy = sezon letni, miesiące wakacyjne; za wszystkie C-sy = za całą przeszłość, w znaczeniu wynagrodzenia sobie wszystkiego, bez czego się dawniej obchodziło; za C-sów = podczas czyjegoś życia: za dawnych C-sów = przed laty, podczas minionej epoki; za moich C-sów = w czasach mojej działalności, dawniej; mieć swój C. (o kobiecie) = mieć regularność; przyszedł C. na nią = koniec ciąży, zbliżanie się chwili porodu; piękny C. = pogoda ładna; brzydki C. = pora słotna; C. gwiazdowy = przyjmujący za podstawę dobę gwiazdową, t. j. przeciąg czasu między dwoma kolejnemi górowaniami jednej i tej samej gwiazdy; C. słoneczny przyjmujący za podstawę dobę słoneczną, t. j. przeciąg czasu między dwoma kolejnemi przejściami słońca przez południk; C. lokalny = właściwy danemu miejscu; C. normalny = godziny przyjęte o jednej porze na znacznej przestrzeni bez względu na odległość; C. środkowo-europejski = przyjęty jako jednakowy na znacznej przestrzeni dla dróg żelaznych; równanie C-su = poprawka dodawana albo odejmowana od godziny na kompasie dla otrzymania godziny na zegarze; C. w gram. = jedna z form odmiany czasownika, wyrażająca porę trwania czynności (kiedy czynność miała miejsce).

 Czasami — p. Czasem.

 Czasem, przysł., niekiedy, przypadkiem, wypadkowo; z C-em, kiedyś, powoli, później.