Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/205

 Dobór, Dobiór, Dobranie, starannie dobrany zbiór przedmiotów, towarów, pod względem ich własności, wartości, wyglądu: wybór; d. naturalny = utrzymywanie się w walce o byt osobników, najlepiej przystosowanych do danych i warunków; d. sztuczny — wybieranie świadome do hodowli najodpowiedniejszych osobników; d. płciowy — utrzymywanie ś. przy współubieganiu ś. o samicę (względnie o samca) osobników, obdarzonych największą siłą lub innemi cechami (wygląd, piękny głos i t. p.), w górn.: mieszanie różnych rud.

 Dobrać, nied. Dobierać: d. do gustu, do upodobania; wziąć jeszcze więcej dla uzupełnienia (d. materjału na ubranie); przybrać, wybrać dla dopasowania, d. sobie pomocników, d. buty do pary, d. klucz do zamka); wybrać do ostatka, wyczerpać do reszty a. do pewnego krem; d. wódkę = dolać do niej wody lub innego płynu, rozebrać, rozcieńczyć; d. się, trafić na podobnego sobie, na stosownego dla siebie, dopasować ś. (d-li ś., d-na para, małżeństwo d-ne); d. ś. dokąd = dostać ś., przedostać ś., dotrzeć, wejść z trudem, gwałtem; (d. ś. do czego, do kasy, do szafy = kraść).

 Dobranoc, nied., Dobra noc, życzenie dobrej, spokojnej, szczęśliwej nocy.

 Dobre (-ego), rzecz d-a: religja wiedzie ludzi do d-ego: żebyś był co d-ego...); pożytek (wyszło mu to na d.); pomyślność (co d-ego powiesz?); na d. = nie żartem, na prawdę, na piękne, na serjo (rozchorował się na d.). nic d-ego = nicpoń, ladaco, niegodziwiec.

 Dobro, rzecz dobra, pożyteczna d-a doczesne, cielesne i duchowe); pożytek, korzyść, pomyślność, szczęście (to wszystko dla twego d-a): d-a (dóbr), blp., majątek ziemski, posiadłość ziemska.

 Dobrobyt, byt dobry, dostateczny, zamożność, dostatek.

 Dobroczynność, rz. od Dobroczynny; Towarzystwo D-ści, zajmujące się utrzymywaniem albo wspieraniem biednych; dom Towarzys. D-ści (ma sklep w D-ści).

 Dobroczynny, chętny do świadczenia bliźnim dobrego, miłosierny, ofiarny, filantropijny; błogi w skutkach, zbawienny.

 Dobroczyńca, człowiek robiący dużo dobrego; dobroczynny, dobrodziej, filantrop.

 Dobroć, blm., skłonność do dobrego. do czynienia dobrze, dobrotliwość, łaskawość, łagodność d. wrodzona, d. serca): należyty, dobry stan czego, dobry przymiot, gatunek, wartość, zaleta, cnota (d. konia, napoju, wyrobu).

 Dobroduszny, poczciwy, prostoduszny, dobry, prosty; iron.: łatwowierny, naiwny.

 Dobrodziej (forma żeń. Dobrodziejka, Dobrodzika), dobrze komu czyniący, dobroczyńca; tytuł, dawany komukolwiek przez uszanowanie (ksiądz d., pan d.); ksiądz, proboszcz.

 Dobrodziejstwo, to, co ś. komu dobrego robi, przysługa, pomoc, łaska wielka; pożytek, błogi wpływ (d. oświaty); przyjąć spadek z d-em inwentarza = warunkowo, o ile pasywa nie przenoszą aktywów; blm., zbior., dobrodziej z dobrodziejką (państwo D.).

 Dobromyśla, roślina z rodziny goryczkowatych.

 Dobrotliwość, rz. od Dobrotliwy.

 Dobrotliwy, skłonny do czynienia dobrze, pełen dobroci, dobry, łaskawy, łagodny, poczciwy, i dobroduszny.

 Dobrowolny, z własnej woli wynikający, nieprzymuszony.

 Dobry (st. w. lepszy), taki, jak być powinien; prawidłowy, od-