Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/209

Ta strona została przepisana.

Dogodzić, nied. Dogadzać, trafić do czyjego gustu, zrobić zgodnie z czyją wolą, z czyjemi widokami, zadowolić kogo, co, zadosyć uczynić czyjej chęci.

Dogonić, Dognać, nied. Doganiać, przygnać do pewnego kresu (już d-nia bydło do zagrody); goniąc kogo, zrównać s. z nim, dopędzić, i doścignąć.

Dogorzeć, nied. Dogorywać, dopalić ś., dogasnąć: przen., kończyć się, być na schyłku; zanikać, ginąć, umierać, konać.

Dograbek, zbieranie reszty siana grabiami.

Dograbki (-ów), zabawa wiejska po ukończeniu sianokosu.

Dogramolić ś., dojść powoli do czego, dochrapać się.

Dograna (-ej), karc., pewna liczba lew, potrzebna do dokończenia gry; pewna ilość punktów, dodawanych wygrywającemu po skończeniu partji.

Dogryzek, docinek, przycinek, przygryzek, przytyk, słowo uszczypliwe.

Dogryźć, nied. Dogryzać, dokończyć gryźć, zgryźć do reszty; dojeść, dopiec, dobić zgryzotą; d. ś., dobić ś. zgryzotą, zagryźć ś. do reszty.

Doić, wyciskać mleko z wymion; przen., ciągnąć z kogo, wyłudzać, wyciskać z niego pieniądze, wyzyskiwać go; żart.: kozę d. = siedzieć w areszcie; pić, ciągnąć, chlać, żłopać (wódkę, piwo).

Doigrać ś., brojąc, doczekać ś. smutnych następstw; doczekać ś. skutków lekkomyślności swojej a. nieposłuszeństwa.

Doiwo, dojenie, dój; mleko wydojone na raz, udój.

Dojadaćp. Dojeść.

Dojazd, podjazd, droga, przez którą się dojeżdża (do jakiego gmachu, do kolei żelaznej i t. p.), dostęp dla dojeżdżających.

Dojazdowy, przym. od Dojazd, droga, kolej d-a (podjazdowa).

Dojąć, nied. Dojmować, dostać, dosięgnąć, przeniknąć, przejąć (d. kogo szablą); d. komu = dokuczyć, dogryźć, dojeść, dopiec.

Dojechać, nied. Dojeżdżać, jadąc, dotrzeć dokąd, zajechać do pewnego kresu; przen.: d. komu, czym = uderzyć, zamalować, wyciąć, zdzielić, palnąć, zajechać; d. komu = dojąć, dokuczyć, dopiec, dogryźć, dojeść.

Dojeść, nied. Dojadać, dokończyć jeść, najeść się należycie, zjeść jak ś. należy, (nie doje, nie dośpi); przen.: d. komu — p. Dojąć.

Dojenie, rz. od Doić.

Dojeżdżacz, Doganiacz, myśl., chłopak, goniący na koniu zwierzynę za chartami.

Dojeżdżaćp. Dojechać.

Dojmowaćp. Dojąć.

Dojmujący, lm. od Dojmować; dotkliwy, przejmujący, dokuczliwy.

Dojnica, naczynie, używane przy dojeniu krów, szkopek (fig.).

Dojny, służący do dojenia (statek d.); dający mleko (krowa d-a); przen., to d. krowa = człowiek, który daje się wyzyskiwać; interes korzystny.

Dojrzały, który dojrzał, dostały; dorosły, pełnoletni (owoc d., który doszedł już najwyższego stopnia swego rozwoju; rozum d. = wytrawny, doświadczeniem rozwinięty).

Dojrzeć, nied. Dojrzewać, przyjść do pory, w której można już zbierać (o owocach i zbożu); wyjść z wieku dziecinnego, zmężnieć, należycie ś. rozwinąć.

Dojrzeć, mieć dobry wzrok, dostrzedz; d. kogo, czego = dopatrzyć, spostrzec, ujrzeć (zdala, w zmroku, w natłoku); zauważyć; dopilnować, przypilnować.