Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/216

 Dopędzić, nied. Dopędzać, pędząc doścignąć, dogonić; przen dorównać komu w czym; przypędzić do pewnego kresu.

 Dopiąć, nied. Dopinać, dokończyć zapinanie; dociągnąć jedno do drugiego dla zapięcia; d. czego = dokazać, osiągnąć, postawić na swoim, przywieść do skutku, przeprowadzić swoje pomimo przeszkód; d. ś., dopiąć ubranie na sobie.

 Dopiec, nied. Dopiekać, dokończyć piec, upiec do reszty; przyczynić pieczywa jeszcze więcej, piekąc, przypiec, dogrzać (słońce d-ka); przen.: d. komu = dogryźć, dokuczyć, zaleźć za skórę.

 Dopiero, Dopierutko, Dopierutenko, Dopieruteczko, przysł., tylko co, ledwo co, przed chwilą (d. co wyszedł): d. — d. = to — to, już to — już to, już — już (d. na nieprzyjaciela jadąc, d. go odpędzając, wojowali); nać wczas d., nie prędzej aż, nie pierwej, wtedy ledwo (d. wierzymy, kiedy cierpimy); jeszcze nie więcej, zaledwie (d. ósma, d. mam lat 16); cóż d. = a cóż tu mówić o..., co to za! (trwałej sławy nabyć nie można, a cóż d. wiecznej; a d-oż to (jakież to) przyjęcie, jakie bywa w polskim domu!).

 Dopilnować, dojrzeć, przypilnować, doglądać; d. ś., mieć ś. na baczności, nie zaspać sprawy.

 Dopisać, nied. Dopisywać, dokończyć pisania; napisać jeszcze więcej; dodać pisząc, przypisać; d. komu = odpowiedzieć czyim nadziejom, ziścić ś., powieść ś., udać ś., poszczęścić ś. (pogoda, zdrowie nie d-uje, gość nie d-ał, loterja nam d-ała); d. ś., dotrzymać słowa, nie zawieść.

 Dopisek, Dopis, przypisek, dodatek pisany, to co dopisano, adnotacja; objaśnienie wydrukowane w odsyłaczu a. na końcu rozdziału albo książki; zrobić d-ek = przypisać ś. (np. do listu).

 Dopłacić, nied. Dopłacać, zapłacić resztę; dodać do zapłaty.

 Dopłata, to, co ś. dopłaca, reszta do zapłacenia, dodatek do sumy płaconej; dodatek ponad należność.

 Dopływ, rzeka mniejsza, wpadająca do większej; przen., napływ, dostęp (d. uczniów do szkoły zatamowano).

 Dopołudnie, czas od rana do południa, przedpołudnie.

 Dopomnieć ś., nied. Dopominać ś., upomnieć ś. z naleganiem, zażądać, domagać ś.

 Dopomóc, nied. Dopomagać, okazać pomoc, przyjść z pomocą, wesprzeć, podać rękę.

 Doporać ś., z mozołem dojść do czego, uporać ś.

 Dopowiedzenie, w gram., określenie rzeczowne, przydawka.

 Dopowiedzieć, nied. Dopowiadać, dokończyć opowiadania, domówić; dodać do tego, co powiedziano.

 Dopóki, Dopókąd, przysł..: jak długo, póki; d. nie = do tego czasu aż...; zanim, nim.

 Dopóty, tak długo aż..., póty, do tego czasu a. miejsca,

 Dopracować, nied. Dopracowywać, doprowadzić pracę do jakiegoś kresu; dopełnić zarobek dalszą pracą, dorobić; dogonić (zwierza); d. ś. czego = dojść pracą do czego, dorobić ś. czego.

 Doprawa, przyprawa, zaprawa; dodanie ziemi potrzebnych nawozów.

 Doprawdy, przysł., istotnie, naprawdę, oczywiście, w rzeczy samej, zaiste, prawdziwie, bez żartów, serjo.

 Doprawić, nied. Doprawiać, dodać przyprawy, zaprawić, dobrać (d. sos, wódkę, farbę); kończyć uprawę (roli); domawiać, dosztukować, przyprawić do czego.