Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/222

Ta strona została przepisana.

Dotacja, łć., uposażenie, obdarzenie, zaopatrzenie instytucji a. osoby w dochody; akt, przez który ś. kogo obdarza dobrami; dobra, stanowiące uposażenie.

Dotąd, przysł., do tego miejsca, tak daleko; do tego czasu, do tej pory, dotychczas, do dziś dnia; dopóty, poty, potąd (grał d., aż ś. zmordował).

Dotkliwy, bolesny, bolący, dolegliwy, dojmujący, dokuczliwy; wrażliwy, uczuciowy, czuły, pobudliwy; delikatny, tkliwy.

Dotknąć a. Dotknąć ś., nied. Dotykać a. Dotykać ś., stykać ś., leżeć obok czego; przytykać do czego; d. czego, co, do czego = tknąć ś. czego, pomacać, trącić co; wziąć ś. na chwilę do czego; nie d. kogo, czego = nie ruszyć, nie zająć ś. nim ani na chwilę, nie mieć z nim do czynienia; d. jakiej kwestji = wziąć ją pod uwagę, potrącić o nią, poruszyć ją, nadmienić, napomknąć, wzmiankować o niej; d. czego = stykać ś. z czym, graniczyć, leżeć obok, o miedzę; nie zostać obojętnym, obejść kogo, strapić, zasmucić (twoje nieszczęście mocno mię d-ło); ubóść, obrazić, urazić, obejść kogo (te słowa d-ły ją do żywego); nawiedzić, spotkać, zdarzać ś. komu (nieszczęście go d-ło); doświadczyć kogo przeciwnościami, nawiedzić, spuścić na kogo dolegliwości (d-ł Bóg Joba na ciele, d-ł go Bóg na umyśle).

Dotrzeć, nied. Docierać, dokończyć tarcia, wycierania; d. dokąd = przedrzeć ś., dostać ś., przedostać ś., dojść, przybyć; dopiąć, dosięgnąć, otrzymać; d. koniu = dokuczyć mu, dać ś. we znaki; w myśl. (o psie) dognać, dopędzić; docierać kniei (o dojeżdżaezu) = szukać zwierza w kniei aż do wypłoszenia go i ubicia przez myśliwych; d. ś. kogo, czego = trąc, wytrzeć należycie (nie mógł ś. oczu d.); d. ś. kogo = trąc, docucić ś. go.

Dotrzymać, nied. Dotrzymywać, przetrzymać, nie puścić do pewnego czasu (d. ciężaru, zbiega); dochować, zachować, przechować; spełnić, ziścić (d. obietnicy, słowa, tajemnicy); d. komu czego = wytrwać w czym, nie ustąpić, nie cofnąć ś. od Czego (d. towarzystwa, kroku, placu); d. komu = dorównać, nie ustąpić, nie powstydzić ś. (nikt mi w koniach nie d-ma); dotrzymywać w myśl. (o zwierzynie), pozwalać podejść, zbliżyć ś. do siebie, nie przedsiębiorąc ucieczki.

Dotychczas, przysł., do tego czasu, do obecnej chwili, dotąd, do tej pory, do dziś dnia.

Dotychczasowy, dotychczas istniejący, trwający do chwili obecnej; taki, jaki był dotąd.

Dotychmiast, dotychczas.

Dotyczeć, Dotyczeć ś., Dotyczyć, Dotyczyć ś. kogo, czego = tyczeć ś., ściągać ś. do czego, stosować ś.

Dotyczna (-ej), niekiedy Dostyczna, w mat.: styczna kąta dopełnienia (fig.).

Dotykaćp. Dotknąć.

Dotykanie, Dotyk, czucie dotykowe, zdolność uczuwania przedmiotów przez dotknięcie (jeden ze zmysłów).

Dotykalny, mogący być dotkniętym, namacalny, bijący w oczy, wyraźny, oczywisty.

Dowcip, bystrość umysłu, przemyślność, pomysłowość; zdolność kombinowania, orjentowania ś., talent, spryt, zdolność (d. pomaga do pojmowania rzeczy, do wynalazków, d., gienjusz nowe wynajduje); łatwość w wyszukiwaniu stron śmiesznych, humor, żartobliwość, dowcipność, jowjalność (d. weso-