Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/24

Ta strona została skorygowana.

pod A-rją = pod przenośnią, obrazowo.

Alegorycznie, pod figurą, figurycznie, pod przenośnią.

Alegoryczny przym. od Alegorja.

Alegro wł., w muz. żywo, ochoczo.

Aleja fr., droga lub ulica wysadzana drzewami.

Aleksandryn gr., rodzaj wiersza dwunastozgłoskowego.

Aleksandrynizm fil., kierunek filozoficzny nowoplatoników w Aleksandrji, dążność do zestawiania i godzenia najrozmaitszych poglądów filozoficznych; tyle, co eklektyzm lub synkretyzm; szperanie w materjale erudycyjnym, pedantyczne komentowanie tekstów.

Aleksandryt, minerał, odmiana chryzoberylu, barwy zielonej, przy sztucznem oświetleniu różowej.

Aleluja hebr., chwalcie Pana (przyśpiew w pieśniach kościelnych, zwłaszcza wielkanocnych); przen. wesołość, radość niespodziana.

Alembik ar. przyrząd do dystylacji płynów (fig.); przen. przepuścić co przez A. brać pod ścisłą krytykę, pod roztrząsanie.

Aleopatjap. Alopatja.

Aleopatap. Alopata.

Alewjacja łć., ulga w podatkach z powodu klęsk żywiołowych, jak: powódź, ogień, gradobicie.

Alfa i omega (pierwsza i ostatnia głoska w alfabecie greckim), przen. początek i koniec.

Alfabet gr., abecadło.

Alfabetyczny, ułożony według porządku głosek w alfabecie, abecadłowy.

Alfresko wł., sposób malowania artystycznego na świeżym tynku.

Alga, gatunek wodorostu, glon (fig.).

Algiebra ar., część matematyki, traktująca o wielkościach, wyrażanych za pomocą głosek, o układaniu i rozwiązywaniu równań.

Algiebraiczny, podług zasad algiebry, dotyczący algiebry.

Algierka, rodzaj męskiego wierzchniego ubrania futrzanego.

Alić, aliści spój., oto, aż oto, wtem, właśnie.

Alidada ar., przyrząd mierniczy, służący do celowania na przedmioty i do mierzenia kątów.(fig.)

Aligator, gatunek krokodyla amerykańskiego, kajman (fig).

Alikwot, w muzyce: przyton.

Alimenta łć., blp., środki wyżywienia; obowiązkowa płaca na utrzymanie żony i dzieci.

Alimentacja, wyżywienie, zasilanie, zaopatrywanie w żywność, w wodę.

Aliści — p. Alić.

Aliteracja łć., powtarzanie się tego samego dźwięku początkowego w kilku wyrazach jednego wiersza (np. Już mu zdala wtórują z bagien basem bąki).

Alizaryna, barwnik, wyciągany z korz. marzanny lub z antracenu.

Aljans łć., związek, sojusz, przymierze.

Aljant, sprzymierzeniec, sojusznik.