Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/264

Ta strona została przepisana.

dziki, nieucywilizowany; w grze w palanta: d. młodsze = gracz mający prawo raz podbić piłkę po rozpoczęciu gry a. po wykupieniu się; d. starsze a. bachor = gracz, mający prawo podbić piłkę dwa razy w takich samych warunkach; d. szczęścia = człowiek, któremu się we wszystkiem powodzi, szczęśliwiec, wybraniec losu, ulubieniec fortuny; d. jesteś = jesteś naiwny, dziecinny; moje d., moje kochanie, moje serce, moje najmilsze.

Dziedzic, (forma ż. Dziedziczka), ten, co dziedziczy co po kim, spadkobierca, sukcesor, następca; właściciel posiadłości ziemskiej, obywatel ziemski.

Dziedzictwo, prawo dziedziczenia, prawo do spadku; spadek, puścizna, sukcesja; posiadłość dziedziczna, własność.

Dziedziczność, rz. od Dziedziczny; zdolność potomstwa do odtwarzania cech fizycznych, lub moralnych swoich rodziców; atawizm.

Dziedziczny, spadkowy, odziedziczony, sukcesyjny, otrzymany po przodkach, familijny; posiadający prawem spadku.

Dziedziczyć, w spadku otrzymywać co po kim; posiadać prawem dziedzictwa.

Dziedzina, wieś dziedziczna, majątek, posiadłość dziedziczna; dach ojczysty, miejsce rodzinne; ojczyzna, siedlisko, siedziba; główny przybytek czego; zakres, obszar, sfera, kraina, (rajska d. ułudy, d. ducha, myśli).

Dziedziniec (-ńca), (zdr. Dziedzińczyk); plac ogrodzony przed domem, podwórzec, podwórze.

Dziegciarnia, miejsce, gdzie wyrabiają dziegieć.

Dziegciarz, ten, co wyrabia a sprzedaje dziegieć; ten, co mocno przesiąkł zapachem dziegciu.

Dziegciowy, przym. od Dziegieć; zrobiony z domieszką dziegciu (woda dziegciowa, mydło dziegciowe).

Dziegieć, rodzaj smoły, produkt suchej destylacji drzewa.

Dzieje, blp. opis tego, co się działo, historja; sprawy, rzeczy, zdarzenia, wypadki, przeszłość, przebieg życia, przebieg istnienia.

Dziejopis, Dziejopisarz, ten, co pisze a. napisał dzieje, historyk, historjograf.

Dziejopisarstwo, nauka a. sztuka pisania dziejów, historjografja; pisanie dziejów; ogół dzieł historycznych jakiego narodu, jakiej doby.

Dziejowy, ważny pod względem historycznym, który jest a. będzie zapisany w dziejach, historyczny (znaczenie dziejowe).

Dziejoznawca, znawca dziejów, historyk.

Dziejoznawstwo, znajomość dziejów; badanie, zgłębianie dziejów.

Dziekan, łć., ksiądz zarządzający dekanatem; tytuł dawany niektórym prałatom; d. kapituły; d. kolegjaty; kardynał d. = pierwszy z kardynałów biskupów; profesor; na czele wydziału uniwersyteckiego; przen. człowiek starszy zasługami i wielością lat pracy w swoim zawodzie, wywierający wpływ na swoich kolegów, nestor; (d. ciała dyplomatycznego = najstarszy wśród ambasadorów przy jakim dworze).

Dziekanat, Dziekaństwo, łć., urząd dziekana; p. Dekanat.

Dziekanja, łć., mieszkanie dziekana; p. Dziekaństwo.

Dzielenie, rz. od Dzielić; rozdrabianie, podział; d. arytmetyczne; dochodzenie ile razy liczba mniejsza mieści ś. w większej.

Dzielić co = rozkładać na części, rozdrabiać, rozdzielać; wyko-