Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/268

kamiennego; w rzeźn. kiełbasa myśliwska, sucha.

 Dziesiątkować, co dziesiątego karać; przerzedzać dotkliwie, tępić, śmierć dziesiątkuje = co dziesiąty umiera.

 Dziesiąty, liczebnik porządkowy od Dziesięć; piąte przez d-e = powiedzieć, opowiedzieć, powtórzyć niedokładnie zaledwo niektóre rzeczy; d-a woda po kisielu = w bardzo dalekim stopniu pokrewieństwa a. powinowactwa.

 Dziesięcina, dziesiąta część zbiorów i płodów, oddawana jako podatek stały Kościołowi.

 Dziesięcinnik, ten, co pobiera dziesięcinę.

 Dziesięcio- w połączeniu z rzeczownikami tworzy przymiotniki złożone, oznaczające posiadanie pewnych części a. pewnych cech w liczbie 10 (np. dziesięciogarncowy = zawierający 10 garncy).

 Dziesięciobok (-u), p. Dziesięcokąt.

 Dziesięciodniowy, dziesięć dni trwający a. mający.

 Dziesięciogroszówka, moneta zawierająca dziesięć groszy, dziesiątka, dziesiątak, dyska.

 Dziesięciokąt, powierzchnia ograniczona dziesięciu linjami czyli bokami i mająca dziesięć kątów.

 Dziesięciokopiejkowy, dziesięć kopiejek zawierający a. kosztujący, dwudziestogroszowy.

 Dziesięciokrotny, dziesięć razy powtórzony.

 Dziesięciolecie, przeciąg czasu dziesięciu lat; rocznica dziesięcioletnia.

 Dziesięciomiesięczny, dziesięć miesięcy mający a. trwający.

 Dziesięciomiljonowy, z dziesięciu miljonów złożony; dziesięć miljonów posiadający; na dziesięć miljonów wartości oceniany; stanowiący cząstkę dziesięć miljonów razy mniejszą od całości.

 Dziesięciopiętrowy, mający dziesięć piętr; wysoki na dziesięć pięter.

 Dziesięciopręcikowy kwiat = mający dziesięć pręcików.

 Dziesięcioraki, dziesięcioma sposobami dający się wytłomaczyć a. zrobić; z dziesięciu gatunków złożony.

 Dziesięcioro (-rga), dziesięć sztuk czegoś (szczeg. różnych rodzajów a. niemających liczby pojedynczej), dziesiątek; d. dzieci, drzwi, sani; D. Bożego Przykazania = dekalog; d. w d. = w dziesięć razy tyle.

 Dziesięciorublowy, dziesięć rubli zawierający a. kosztujący (loża dziesięciorublowa, papierek dziesięciorublowy).

 Dziesięciorublówka, dziesięciorublowa moneta.

 Dziesięciorzędny, w dziesiątym rzędzie umieszczony; przen. najpodrzędniejszy.

 Dziesięciosłupkowy kwiat = mający dziesięć słupków.

 Dziesięciostrzałowy rewolwer = dziesięć nabojów mieszczący.

 Dziesięciotysięczny, z dziesięciu tysięcy złożony; dziesięć tysięcy posiadający; na dziesięć tysięcy oceniany; stanowiący cząstkę dziesięć tysięcy razy mniejszą od całości.

 Dziesięciowiekowy, dziesięć wieków trwający, istniejący; po dziesięciu wiekach przypadający (jubileusz).

 Dziesięciowiosłówka, łódź mieszcząca dziesięciu wioślarzy.

 Dziesięciu (o mężczyznach) = 10.

 Dziesięć (-ciu), liczba = 10; (dziesięć razy).

 Dziesięćkroć, dziesięć razy.

 Dziesięć kroć sto tysięcy = miljon.

 Dziesiętnik, dowódca, naczelnik dziesięciu, przełożony nad dziesięcioma.