Dziesiętny system liczenia, układ liczenia, w którym z dziesięciu jedności tworzy się jeden dziesiątek, z dziesięciu dziesiątków — jedna setka i t. d., w którym wogóle dziesięć jedności rzędu niższego tworzy jedną jedność rzędu wyższego; ułamek d. = ułamek, którego mianownikiem jest 1 z jednym lub więcej zerami; d. metryczny system miar = układ, w którym miara przyjęta za jedność dzieli się na dziesięć miar mniejszych, miara mniejsza na dziesięć miar jeszcze mniejszych i t. d.; d-a waga = waga, na której ciężary ważą się gwichtami dziesięć razy lżejszemi, waga decymalna.
Dzietny (-na), mający (-ca) dzieci.
Dziewa, dziewczyna dorodna, dziewoja.
Dziewanna, roślina zielna z rodziny trędownikowatych (fig.).
Dziewczę (-ęcia w lm. — ęta), Dziewczak, (zdrobn. Dziewczynka, Dziewczyneczka, Dziewczątko, Dziewcząteczko), niedorosła dziewczyna, panienka; podlotek.
Dziewczęcy, przym. od Dziewczę, dotyczący dziewczęcia, ujmujący, niewinny, naiwny.
Dziewczyna, dziecko płci żeńskiej; dziewczę, panienka, panna, młoda kobieta niezamężna; służąca niezamężna.
Dziewczynina, dziewczyna godna politowania.
Dziewczysko, zgr. od Dziewczyna, duża dziewczyna.
Dzieweczka, pieszczotliwa nazwa dziewczyny, miła, hoża, ładna dziewczyna.
Dziewiątka, liczba 9, cyfra wyrażająca liczbę 9; kostka o 9 oczkach; dziewiąty krzyżyk (90 lat); w murar. cegła mająca 9 cali.
Dziewiąty, licz. porządkowy od Dziewięć; d. dzień; d-ta godzina; jedna d-ta część = część dziewięć razy mniejsza od całości.
Dziewica, panna, panienka, dziewoja, dziewczę, dziewczyna; niewiasta, która zachowała dziewictwo.
Dziewictwo, Dziewiczość, panieństwo; czystość panieńska, niepokalaność, niewinność.
Dziewiczy, przym. od Dziewica, panieński, czysty, niewinny, niepokalany, bez zmazy; przen. nietknięty ręką ludzką, w stanie pierwotnym natury będący (las d.); d. wieczór, używana w niektórych okolicach nazwa ostatniego wieczoru przed ślubem, spędzanego przez pannę młodą wyłącznie w towarzystwie panien, śpiewających odpowiednie pieśni.
Dziewierz, brat męża, szwagier; ojciec męża, świekier.
Dziewięcio- w połączeniu z rzeczownikami tworzy przymiotniki złożone, oznaczające posiadanie pewnych części a. pewnych cech w liczbie 9 (np. dziewięcio milowy = długości mil 9).
Dziewięciogałkowy — p. Dziewięciopałkowy.
Dziewięciokąt, Dziewięciobok, powierzchnia ograniczona dziewięciu linjami, mająca zatem dziewięć boków i tyleż kątów.
Dziewięciokrotny, dziewięć razy większy; dziewięć razy powtórzon y.
Dziewięciolecie, przeciąg lat dziewięciu.
Dziewięcioletni, dziewięć lat trwający a. mający.
Dziewięciomiesięczny, dziewięć miesięcy mający a. trwający.
Dziewięciopałkowy, Dziewięciogałkowy, Dziewięcioperłowy, mający w koronie nad herbem dziewięć pałek, a. gałek a. pereł, hrabiowski.
