Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/289

Ta strona została przepisana.

streszczenie, wyjęcie głównych myśli z jakiego pisma, treść.

Ekstraktor, łć., robiący wyciągi z pism, z ksiąg; przyrząd do otrzymywania wyciągów (z ziół).

Ekstraneusz, łć., składający egzamin dojrzałości, nie będąc uczniem w danym zakładzie naukowym.

Ekstraordynarja, łć., wydatki nadzwyczajne.

Ekstraordynaryjny, łć., nadzwyczajny, niezwykły, wyjątkowy; niepospolity.

Ekstrapociągp. Ekstracug.

Ekstrapoczta, poczta (konie i wózek pocztowy) umyślnie najęta i niezwykle szybko jadąca, droższa od zwykłej; e-ą = bardzo szybko.

Ekstraprąd, współprąd; fiz. prąd dodatkowy chwilowy, powstający w zwiniętym spiralnie przewodniku pod wpływem zmian w natężeniu głównego prądu (zamykanie i przerywanie obwodu).

Ekstraterytorjalny, łć., nie należący do terytorjum państwowego.

Ekstrawagancja, łć., przesada, dziwactwo, wybryk, wyskok, przekroczenie granic, przebranie miarki, niedorzeczność, wybujałość, głupstwo, szaleństwo.

Ekstrawagować, łć., pleść głupstwa.

Ekstynkcja, łć., gaszenie, wygaśnięcie, stłumienie.

Ekstynktor, łć., przyrząd z płynem a. gazem odpowiednim do gaszenia ognia (fig.).

Ekstyrpacja, łć., wyrwanie z korzeniem, wydarcie, wyniszczenie, zniszczenie doszczętne, wykorzenienie.

Ekstyrpator, łć., gracownik, pług do karczowania, narzędzie rolnicze do wyrywania chwastów z korzeniem i spulchniania roli (fig.).

Ekswinkulacja, łć., uchylenie ś., uwolnienie ś.

Ekswinscerować, łć., wycieńczać, wyczerpywać siły.

Ekswota, łć., ofiary.

Eksykator, przyrząd do wysuszania przedmiotów wilgotnych w nizkiej temperaturze; przetwór do osuszania murów z wilgoci.

Ektoderma, gr., zewnętrzny listek zarodkowy, zewnętrzna warstwa komórek, wchodząca w skład gastruli.

Ektodermalny, gr., przym. od Ektoderma.

Ektoparazyty, gr., pasorzyty zewnętrzne.

Ektypografja, gr., drukowanie literami wypukłemi.

Ekumen, gr., proboszcz w kościele wschodnim.

Ekumeniczny, Ekumenicki, gr., powszechny, uniwersalny (sobór e.).

Ekwał, łć., równość, jednakowość.

Ekwator, łć., równik = koło otaczające ziemię i dzielące ją na dwie półkule: północną i południową.

Ekwatorjalny, łć., podrównikowy, gorący, rozpalony.

Ekwatorjał, łć., przyrząd astronomiczny złożony z lunety astronomicznej, opatrzonej kołami podzielonemi na stopnie, do mierzenia wysokości gwiazd, ich zboczenia i wznoszenia (fig.).

Ekwilibr, łć., równowaga.

Ekwilibrysta, łć., umiejący utrzymać równowagę przechodząc przez bardzo wązką przestrzeń (np. po linie, desce); gimnastyk, linoskok; przen., zręczny, obrotny, umiejący się znaleźć i dający sobie radę w każdem położeniu.