Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/298

zbiór wiadomości, umiejętności, sztuk i nauk, wchodzących w zakres a. jednej jakiej gałęzi wiedzy a. wszystkich (e. powszechna, e. kościelna, prawna, przyrodnicza i t. d.), leksykon.

 Encyklopedyczny, gr., obejmujący wszystkie zakresy wiedzy, wszechstronny.

 Encyklopedysta, gr., posiadający ogólne wiadomości z rozmaitych działów wiedzy; nazwa uczonych francuskich z 18 w., którzy wydawali pierwszą encyklopedję ogólną, przedstawicieli sensualistycznego poglądu na świat.

 Endecja (ze skr. N. D.), narodowa demokracja, nazwa partji politycznej.

 Endek, członek stronnictwa demokracji narodowej.

 Endemiczny, gr., stale, nieustannie panujący w danem miejscu (choroba e-a, np. kołtun na Polesiu, cholera w okolicach Gangesu), miejscowy, krajowy.

 Endemja, gr., choroba stale panująca w pewnej miejscowości.

 Endogamja, gr., zakaz zawierania małżeństw z osobą obcego rodu.

 Endogieniczny, gr., rosnący wewnątrz.

 Endolimfa, gr., płyn wodnisty, znajdujący się w uchu wewnętrznym.

 Endosmometr, gr., przyrząd do mierzenia siły osmozy.

 Endosmotyczny, dotyczący endosmozy.

 Endosmoza, gr., przesiąkanie się wzajemne dwuch cieczy, przedzielonych błoną, wsysanie, dyfuzja.

 Endosperma, gr., bielmo, zapas materjałów odżywczych w nasieniu, służących dla karmienia zarodka podczas kiełkowania.

 Endospora, gr., bakterja wytwarzająca w sobie zarodniki.

 Endotermiczny, gr., pochłaniający ciepło.

 Endywja, wł., gatunek cykorji, której liście są używane jako sałata.

 Endżumen, pers., parlament perski.

 Enema, gr., narzędzie do wstrzykiwania płynu w kiszkę odchodową, lewatywa.

 Energiczny, gr., tęgi, krzepki, jędrny, pełny sił, żwawy; silnie działający, mocny; dosadny, pełny mocy, sprężysty.

 Energietyka, gr., nauka o energji; dążność do sprowadzenia wszelkich objawów w przyrodzie do pojęcia energji.

 Energietyzm, gr., podstawy nauki o wytrzymałości.

 Energja, gr., fiz. siła, moc, zdolność działania, zdolność wykonywania pracy; hart, dzielność, tęgość, sprężystość, jędrność, krzepkość; stan czynny, stan działania, sprawność; przenoszenie e-i, stosowanie źródła e-i (siły) do wykonywania pracy; rozpraszanie ś. e-gji, uchodzenie jej, tracenie jej.

 Enerwacja, łć., osłabienie nerwów, wyniszczenie, rozdrażnienie nerwowe; newroza.

 Enerwować, łć., denerwować, rozdrażniać.

 Engroista, fr., kupiec hurtowy.

 Enharmoniczny, gr., mający różne nazwy a. brzmienie jednakowe (o tonach muzycznych).

 Enigma, Enigmat, gr., zagadka.

 Enigmatyczny, zagadkowy, ciemny.

 Enkaustyka, gr., malowanie gorącemi farbami woskowemi na porcelanie; sztuka wypalania farb na skórze lub szkle; napawanie woskiem przedmiotów gipsowych dla nadania im lepszego pozoru.

 Enklawa, Enklave, łć., nieod., część terytorjum obcego państwa, znajdująca się całkowicie w obrębie danego państwa.